বিএছই ইনডেক্স
শতিকাজোৰা অভিজ্ঞতাৰে ভাৰতত ছিকিউৰিটি লেন দেনৰ ব্যৱসায়ৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগামী ষ্টক এক্সেঞ্জ হোৱাটো এক গৌৰৱৰ বিষয়। ১৮৭৫ চনৰ পৰা যথেষ্ট সালসলনিৰ মাজেদি আজিৰ পৰ্যায়ত উপনীত হোৱা বোম্বে ষ্টক এক্সেঞ্জ লিমিটেড(বিএছই) তেতিয়া আৰম্ভ হৈছিল ৩১৮ জন খেলুৱৈৰ ৰাজকীয় এটকাৰ খেলেৰে ।
বিগত দশকবোৰত দেশত ষ্টক বজাৰ পাৰ হৈছে ভালেমান ভাল আৰু বেয়া সময়ৰ মাজেদি । বিংশ শতিকাৰ যাত্ৰা ইমান সহজসাধ্য নাছিল । ৮০ৰ দশকলৈকে, ভাৰতীয় ষ্টক বজাৰত বিভিন্ন উত্থান পতনৰ ঘটনা জুখিবলৈ বা মান উলিওৱাৰ কোনো ব্যৱস্থাই নাছিল।
১৯৮৬ চনত বিএছইয়ে উদ্ভাৱন কৰা এটা ষ্টক ইনডেক্স-ছেনছেক্সেই পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ভাৰতীয় ষ্টক বজাৰৰ বেৰ’মিটাৰৰূপে পৰিগণিত হয়। ১৯৮৬ চনত ছেনছেক্সৰ উদ্ভাৱনেই পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ১৯৮৯ চনত বিএছই ৰাষ্ট্ৰীয় ইনডেক্স(আধাৰঃ১৯৮৩-৮৪= ১০০)ৰূপে পৰিচয় কৰাই দিয়া হয়। এইটো ভাৰতৰ ১০০ ষ্টকৰ পাঁচটা মুখ্য ষ্টক এক্সেঞ্জ- মুম্বাই, কলকাতা, দিল্লী, আহমদাবাদ আৰু মাদ্ৰাজৰ সূচীবদ্ধ শ্বেয়াৰৰ তালিকাভূক্ত । ১৯৯৬ চনৰ ১৪ অক্টোবৰৰ পৰা বিএছই ৰাষ্ট্ৰীয় ইনডেক্সক বিএছই-১০০ ইনডেক্স হিচাপে নতুন নামাকৰণ কৰা হয় আৰু তেতিয়াৰে পৰাই বিএছইৰ তালিকাভূক্ত ষ্টকৰ মূল্য গণনা কৰাৰ বিষয়টোহে বিবেচনা কৰা হয়। বিএছইয়ে ২০০৬ চনৰ ২২ মে’ত ডলাৰ সংযুক্ত বিএছই-১০০ ইনডেক্সৰ শুভাৰম্ভ কৰে ।
তালিকাভূক্ত কোম্পানীৰ বৰ্ধিত সংখ্যা, বৃহৎ বজাৰ কেপিটাইলেজেচন আৰু নতুন উদ্যোগ খণ্ডক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিব পৰাকৈ ১৯৯৪ চনৰ ২৭ মে’ত বিএছইয়ে দুটা নতুন ইনডেক্স চিৰিজ ক্ৰমে ‘বিএছই-২০০’ আৰু ‘ডলেক্স-২০০’ মুকলি কৰে । তেতিয়াৰে পৰাই বিএছইয়ে বিনিয়োগকাৰী আৰু বজাৰ অংশগ্ৰহণকাৰী বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ চাহিদা পূৰণৰ বাবে এক দীঘলীয়া যাত্ৰাৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ চেষ্টা চলায়। বিএছইয়ে নিৰবিচ্ছিন্নভাৱে ইনডেক্সৰ পৰিসৰ বৃদ্ধিৰ চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছে। বিএছই-৫০০ আৰু ৫ টা ছেক্টৰেল ইনডেক্সৰো ১৯৯৯ চনত শুভাৰম্ভ কৰে । ২০০১ চনত বিএছইয়ে বিএছই-পিএছইউ ইনডেক্স, ডলেক্স-৩০ আৰু দেশৰ প্ৰথমটো মুক্ত ফ্লোট ইনডেক্স-বিএছই-টেল্ক ইনডেক্সৰ শুভাৰম্ভ কৰে । এই বৰ্ষবোৰত বিএছইয়ে সকলো ইনডেক্স মুক্ত ফ্লোট ইনডেক্সলৈ স্থানান্তৰ কৰে (বিএছই-পিএছইউ ইনজেক্সৰ বাহিৰে)।
বিএছইয়ে ইয়াৰ সকলো প্ৰধান ইনডেক্সৰ মূল্য উপাৰ্জন অনুপাত, বুক মূল্যত মূল্য অনুপাত আৰু শতকৰা ফচল লভ্যাংশ দৈনিক হিচাপত প্ৰচাৰৰ দিহা কৰে।
বজাৰৰ সময়চোৱাত বিএছইয়ে সকলো ইনডেক্সৰ মূল্য বল্ট ছিষ্টেমৰ জৰিয়তে বিএছইৰ ৱেৱছাইটত আৰু নিউজ ৱেব এজেণ্সিৰ জৰিয়তে আপডেট আৰু প্ৰদৰ্শন কৰে।
বিএছইৰ সকলো ইনডেক্স পৰ্যায়ক্ৰমে বিএছইৰ ইনডেক্স কমিটিয়ে পৰ্যালোচনা কৰে । এই কমিটিখন বিএছইৰ সকলো ইনডেক্সৰ উন্নয়ন আৰু চোৱাচিতাৰ বাবে ব্যাপক নীতিগত নিৰ্দেশনা যুগুত কৰিবলৈ যশস্বী আৰু স্বাধীন বিত্তীয় বিশেষজ্ঞৰ দ্বাৰা গঠন কৰা হয়। বিএছইৰ ইনডেক্স কোষে সকলো ইনডেক্সৰ দৈনিক চোৱাচিতা আৰু নতুন ইনডেক্সৰ উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গৱেষণা কৰে।
ছেনছেক্স-ভাৰতীয় মূলধনী বজাৰৰ বেৰ’মিটাৰ
পাতনি
১৯৮৬ চনত প্ৰথম সংকলন হোৱা ছেনছেক্সে প্ৰধান ক্ষেত্ৰসমূহৰ ভিতৰত ভালকৈ প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰা আৰু বিত্তীয়ভাৱে সামৰ্থবান বজাৰ পুঁজীকৰণৰ ভৰসমৃদ্ধ ৩০ টা মুখ্য অংশ ষ্টকৰ গণনা কৰিছিল ।১৯৭৮-৭৯ চনক ছেনছেক্সৰ ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে লোৱা হৈছিল । সম্প্ৰতি বিশ্বৰ ছপা আৰু ইলেকট্ৰনিক মাধ্যমত ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰ উভয়ৰ ক্ষেত্ৰত বহুলভাৱে প্ৰচলন হয় ছেনছেক্স। এইটো বিজ্ঞানসন্মতভাৱে ডিজাইন কৰা আৰু নিৰ্মাণ আৰু পৰ্যালোচনা পদ্ধতিৰ ক্ষেত্ৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত।২০০৩ চনৰ পহিলা ছেপ্তেম্বৰৰ পৰা বিনামূলীয়া ওপঙা বজাৰ পুঁজিকৰণ পদ্ধতিত গণনাৰ দিহা কৰা হয়। ‘‘মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণ ভৰসমৃদ্ধ’’ পদ্ধতি হৈছে বহুলভাৱে মানি লোৱা ইনডেক্স নিৰ্মাণ পদ্ধতি আৰু যাৰ সৰহসংখ্যাকেই গ্লবেল ইকুইটি ইনডেক্সৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত । সকলো প্ৰধান ইনডেক্স প্ৰদানকৰ্তা যেনে এমএছচিআই, এফটিএছই, এছটিঅ’এক্সএক্স, এছ এণ্ড পি আৰু ড’ জনচে মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰে।বৰ্তমানৰ দশকত ভাৰতীয় ইকুইটিৰ বজাৰৰ উত্থান উল্লেখনীয়। ৯০ৰ দশকৰ পৰা ষ্টক বজাৰত বুল আৰু বিয়েৰৰ দৰে গতিবিধি পৰিলক্ষিত হৈছে । ৯০ দশকৰ শেষৰ পিনে, ভাৰতীয় বজাৰত ‘টিএমটি’ খণ্ডত দেখা গৈছে ব্যাপক উন্মাদনা । অতি সম্প্ৰতি ৰিয়েলষ্টেটে বিনিয়োগকাৰীৰ দৃষ্টি কাঢি নিবলৈ সক্ষম হৈছে । ছেনছেক্সে এই সকলোবোৰ ঘটনা যথেষ্ট সাৱধানতাৰে ধৰি ৰাখিছে ।যিকোনো লোকেই ছেনছেক্সৰ জৰিয়তে ভাৰতীয় ইকুইটি বজাৰৰ উত্থান পতন চিনাক্ত কৰিব পাৰে ।দেশৰ আটাইটকৈ পুৰণি ইনডেক্স হিচাপে, ই দিব পাৰে এক দীধলীয়া পৰিক্ৰমাৰ সকলো সময়সাপেক্ষ তথ্য(১৯৭৯ চনৰ পৰা)। সৰু আচৰ্যকৰ কথাটো হ’ল ছেনছেক্সেই দেশৰ আটাইটকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্ৰেণ্ড।
ছেনছেক্সৰ অংশঃ ২৯/১২/২০০৯ ৰ পৰা সংশোধিত সংযোজন
১৪/১২/২০০৯ ৰ পৰা সংশোধিত মুক্ত-ফ্লোট বুজাবুজি কাৰক
সংকেত | নাম | খণ্ড | বিশেষণ কাৰক |
৫০০৪১০ | এচিচি লিমিটেড | হাউছিং সম্পৰ্কীয় | ০.৫৫ |
৫০০১০৩ | ভাৰত হেভী ইলেকট্ৰিকেলছ লিমিটেড | কেপিটেল গুডছ | ০.৩৫ |
৫৩২৪৫৪ | ভাৰতী এয়াৰটেল লিমিটেড | টেলিকম | ০.৩৫ |
৫৩২৮৬৮ | ডিএলএফ লিমিটেড | হাউছিং সম্পৰ্কীয় | ০.২৫ |
৫০০৩০০ | গ্ৰাছিম ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | বিভিন্ন | ০.৭৫ |
৫০০০১০ | এইচডিএফচি | বিত্তীয় | ০.৯০ |
৫০০১৮০ | এইচডিএফচি বেংক লিমিটেড | বিত্তীয় | ০.৮৫ |
৫০০১৮২ | হিৰো হোণ্ডা মটৰ্ছ লিমিটেড | পৰিবহণ সামগ্ৰী | ০.৫০ |
৫০০৪৪০ | হিণ্ডালক’ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | ধাতু, ধাতৱ সামগ্ৰী আৰু খনন | ০.৭০ |
৫০০৬৯৬ | হিন্দুস্তান ইউনিলিভাৰ লিমিটেড | এফএমচিজি | ০.৫০ |
৫৩২১৭৪ | আইচিআইচিআই বেংক লিমিটেড | বিত্তীয় | ১.০০ |
৫০০২০৯ | ইনফ’ছিছ টেকন’লজিছ লিমিটেড | তথ্য প্ৰযুক্তিবিদ্যা | ০.৮৫ |
৫০০৮৭৫ | আইটিচি লিমিটেড | এফএমচিজি | ০.৭০ |
৫৩২৫৩২ | জয়প্ৰকাশ এছ’চিয়েটছ লিমিটেড | হাউছিং সম্পৰ্কীয় | ০.৫৫ |
৫০০৫১০ | লাৰ্ছেন এণ্ড টাউব্ৰ’ লিমিটেড | কেপিটেল গুডছ | ০.৯০ |
৫০০৫২০ | মহিন্দ্ৰ এণ্ড মহিন্দ্ৰ লিমিটেড | পৰিবহণ সামগ্ৰী | ০.৭৫ |
৫৩২৫০০ | মাৰুতি ছুজুকী ইণ্ডিয়া লিমিটেড | পৰিবহণ সামগ্ৰী | ০.৫০ |
৫৩২৫৫৫ | এনটিপিচি লিমিটেড | শক্তি | ০.১৫ |
৫০০৩১২ | অ’এনজিচি লিমিটেড | তেল আৰু গেছ | ০.২০ |
৫৩২৭১২ | ৰিলায়েন্স কমিউনিকেচনচ লিমিটেড | টেলিকম | ০.৩৫ |
৫০০৩২৫ | ৰিলায়েন্স ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | তেল আৰু গেছ | ০.৫০ |
৫০০৩৯০ | ৰিলায়েন্স ইনফ্ৰাষ্ট্ৰাকচাৰ লিমিটেড | শক্তি | ০.৬৫ |
৫০০১১২ | ষ্টেট বেংক অব ইণ্ডিয়া | বিত্তীয় | ০.৪৫ |
৫০০৯০০ | ষ্টাৰলাইট ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ (ইণ্ডিয়া) লিমিটেড | ধাতু, ধাতৱ সামগ্ৰী আৰু খনন | ০.৪৫ |
৫২৪৭১৫ | ছান ফাৰ্মাচিউটিকেল ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | স্বাস্থ্যসেৱা | ০.৪০ |
৫৩২৫৪০ | টাটা কনছালটেন্সি ছাৰ্ভিচেজ লিমিটেড | তথ্য প্ৰযুক্তিবিদ্যা | ০.৩০ |
৫০০৫৭০ | টাটা মটৰছ লিমিটেড | পৰিবহণ সামগ্ৰী | ০.৬০ |
৫০০৪০০ | টাটা পাৱাৰ কোম্পানী লিমিটেড | শক্তি | ০.৭০ |
৫০০৪৭০ | টাটা ষ্টীল লিমিটেড | ধাতু, ধাতৱ সামগ্ৰী আৰু খনন | ০.৭০ |
৫০৭৬৮৫ | উইপ্ৰ’ লিমিটেড | তথ্য প্ৰযুক্তিবিদ্যা | ০.২০ |
ক্ষেত্ৰ অনুসৰি ছেনছেক্সৰ বিতৰণ ব্যৱস্থাৰ তালিকা
ছেনছেক্স গণনা পদ্ধতি
‘‘মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণ’’ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰি ছেনছেক্স গণনা কৰা হয়, য’ত ৩০ টা মুখ্য অংশ ষ্টকৰ মুক্ত ফ্লোট বজাৰ মূল্যৰ সময়মানৰ আধাৰত যিকোনো সময়ত ইনডেক্সৰ স্তৰ প্ৰতিফলিত কৰে ।কোম্পানী এটাৰ বজাৰ পুঁজিকৰণ কোম্পানীটোৱে জাৰী কৰা শ্বেয়াৰ আৰু ইয়াৰ মূল্যৰে পূৰণ কৰি নিৰ্ণয় কৰা হয়। এই বজাৰ পুঁজিকৰণ পুনৰাই মুক্ত ফ্লোট কাৰকেৰে পূৰণ কৰি মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণ নিৰ্ণয় কৰা হয়।
ছেনছেক্সৰ ভিত্তি সময় হৈছে ১৯৭৮-৭৯ আৰু ভিত্তি মূল্য হৈছে ১০০ ইনডেক্স পইণ্টচ। এইটো প্ৰায়ে ১৯৭৮-৭৯=১০০ৰ দ্বাৰা সংকেত দিয়া হয়। ইনডেক্সত থকা ৩০ টা কোম্পানীৰ মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণক ইনডেক্স ডিভিজৰ বুলি কোৱা এটা সংখ্যাৰে ভাগ কৰা বিষয়টো ছেনছেক্সৰ গণনাৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে । এই ডিভিজৰটোৱেই হৈছে ছেনছেক্সৰ মূল সময়মান মূল্যৰ একমাত্ৰ সংযোগ। ইয়ে ইনডেক্সক সময়ৰ সৈতে তুলনা কৰি ৰাখে আৰু কৰ্প’ৰেট এক্সন আৰু শ্বেয়াৰৰ প্ৰতিষ্ঠাপনৰ জৰিয়তে সৃষ্টি হোৱা সকলো ইনডেক্সৰ সমাযোজনৰ বাবে সমাযোজন বিন্দু। বজাৰৰ সময়ছোৱাত যিটো মূল্যত ইনডেক্স শ্বেয়াৰৰ শেহতীয়া ব্যৱসায় কাৰ্যকৰী হৈছে, তাত নিৰবিচ্ছিন্নভাৱে ছেনছেক্সৰ গণনা ব্যৱসায়িক তন্ত্ৰৰ দ্বাৰা অব্যাহত থাকে ।
ডলেক্স-৩০
ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছন এটাৰ জৰিয়তেও বিএছইয়ে ছেনছেক্সৰ গণনা কৰে আৰু এই ইনডেক্সৰ ঐতিহাসিক মূল্য আৰম্ভণিৰে পৰাই লিপিবদ্ধ কৰা আছে(অধিক তথ্যৰ বাবে ক্লিক কৰক 'Dollex series of BSE indices')
ছেনছেক্স- শ্বেয়াৰ বাচনিৰ মানদণ্ড
ছেনছেক্সৰ সংগঠক বাচনিৰ বাবে সাধাৰণ নিৰ্দেশনাবোৰ তলত দিয়াধৰণৰ :
তাৰিখ | শ্বেয়াৰ সংকেত | শ্বেয়াৰ বাতিল | শ্বেয়াৰ সংকেত | শ্বেয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত |
৮/৩/১৯৯২ | ৬০০ | জেনিথ লিমিটেড | ৪৯৩ | ভাৰত ফ’ৰ্জ লিমিটেড |
৮/১৯/১৯৯৬ | ১০২ | বাল্লৰপুৰ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | ১০১ | অৰৱিন্দ মিলছ লিমিটেড |
৪৯৩ | ভাৰত ফ’ৰ্জ লিমিটেড | ৪৯০ | বাজাজ অ’টো লিমিটেড | |
২০ | বোম্বে ডায়িং এণ্ড মেনুফেকচাৰিং কো লিমিটেড | ১০৩ | ভাৰত হেভী ইলেকট্ৰিকেলছ লিমিটেড | |
৮৭৮ | চিট টায়াৰ লিমিটেড | ৩৯০ | বিএছইএছ লিমিটেড | |
৪০ | চেঞ্চুৰী টেক্সটাইল এণ্ড ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড | ৮৩০ | কলগেট-পাম’লিভ (ইণ্ডিয়া) লিমিটেড | |
৬৯০ | গুজৰাট ষ্টেট ফাৰ্টিলাইজাৰ এণ্ড কেমিকেলছ লিমিটেড | ৪২৫ | গুজৰাট অম্বুজা চিমেণ্ট লিমিটেড | |
৫০০ | হিন্দ মটৰছ | ১০৪ | এইচপিচিএল | |
৭২০ | ইণ্ডিয়ান অৰ্গেনিক | ১৫ | আচিআইচিআই | |
৩০৩ | ইণ্ডিয়ান ৰেয়ন | ১১৬ | আইডিবিআই | |
৪৮০ | কিলোস্কাৰ কিউমিন | ১০৫ | আইপিচিএল | |
৪৬০ | মুকাণ্ড আইৰণ | ১০৮ | এমটিএনএল | |
৫৬০ | ফিলিপছ | ৩৫৯ | ৰেনবেক্সি লিমিটেড | |
৫৪০ | প্ৰীমিয়াৰ অ’টো | ১১২ | ষ্টেট বেংক অব ইণ্ডিয়া | |
৫৫০ | ছিমেনছ | ১১৩ | ভাৰতীয় তীখা প্ৰধিকৰণ | |
৫৭৫ | ভ’ল্টাছ | ৭৭০ | টাটা কেমিকেল | |
১১/১৬/১৯৯৮ | ১০১ | অৰৱিন্দ মিলছ | ৮৭০ | কেষ্ট্ৰ’ল |
৬২০ | জি ই শ্বিপিং | ২০৯ | ইনফ’ছিছ টেকন’লজিছ | |
১০৫ | আইপিচিএল | ৩০৪ | এনআইআইটি লিমিটেড | |
১১৩ | ভাৰতীয় তীখা প্ৰাধিকৰণ | ৬৭২ | ন’ভাৰ্টিছ | |
৪/১০/২০০০ | ১১৬ | আইডিবিআই | ১২৪ | ডঃ ৰেড্ডীছ লেবৰেটৰীজ |
৮৫০ | ইণ্ডিয়ান হোটেলছ | ৩৬৪ | ৰিলায়েন্স পেট্ৰ’লিয়াম | |
৭৭০ | টাটা চেম | ৩৭৬ | সত্যম কম্পিউটাৰ | |
৪০০ | টাটা পাৱাৰ | ৫৫৩৭ | জী টেলিফিল্মছ | |
১/৮/২০০১ | ৬৭২ | ন’ভাৰৰটিঢ (আই) লিমিটেড | ৮৭ | চিপলা লিমিটেড |
১/৭/২০০২ | ৫০০৩০৪ | এনআইআইটি লিমিটেড | ৫৩২২৮১ | এইচচিএন টিকন’লজিছ |
৫০০৫২০ | মহিন্দ্ৰ এণ্ড মহিন্দ্ৰ | ৫০০১৮২ | হিৰো হোণ্ডা মটৰছ লিমিটেড | |
৫/৩১/২০০২ | ৫০০০১৫ | আইচিআইচিআই লিমিটেড | ৫৩২১৭৪ | আইচিআইচিআই বেংক লিমিটেড |
১০/১০/২০০২ | ৫০০৩৬৪ | ৰিলায়েন্স পেট্ৰ’লিয়াম লিমিটেড | ৫০০০১০ | এইচডিএফচি লিমিটেড |
১১/১০/২০০৩ | ৫০০৮৭০ | কেষ্ট্ৰ’ল ইণ্ডিয়া লিমিটেড | ৫৩২৪৫৪ | ভাৰতী-টেলী-ভেনছাৰ লিমিটেড |
৫০০৮৩০ | কলগেট-পাম’লিফ (ইণ্ডিয়া) লিমিটেড | ৫০০১৮০ | এইচডিএফচি বেংক লিমিটেড | |
৫০০৬৬০ | গ্লাক্স’ স্মিথক্লিন ফাৰ্মা লিমিটেড | ৫০০৩১২ | অ’এনজিচি লিমিটেড | |
৫৩২২৮১ | এইচচিএল টেকন’লজিছ লিমিটেড | ৫০০৪০০ | টাটা পাৱাৰ কোম্পানী লিমিটেড | |
৫০০৭৯০ | নেষ্টলে (ইণ্ডিয়া) লিমিটেড | ৫০৭৬৮৫ | উইপ্ৰ’ লিমিটেড | |
৫/১৯/২০০৪ | ৫০০১১০ | লাৰ্ছেন এণ্ড টাউব্ৰ’ লিমিটেড | ৫৩২৫০০ | মাৰুতি উদ্যোগ লিমিটেড |
৯/২৭/২০০৪ | ৫০০১০৮ | মহানগৰ টেলিফ’ন নিগম লিমিটেড | ৫০০৫১০ | লাৰ্চেন এণ্ড টাউব্ৰ’ লিমিটেড |
৬/৬/২০০৫ | ৫০০১০৪ | হিন্দুস্তান পেট্ৰ’লিয়াম কৰ্প’ৰেশ্যন লিমিটেড | ৫৩২৫৫৫ | নেচনেল থাৰ্মেল পাৱাৰ কৰ্প’ৰেচন লিমিটেড |
৫০৫৫৩৭ | জী টেলিফিল্ম লিমিটেড | ৫৩২৫৪০ | টাটা কনছালটেন্সি ছাৰ্ভিছেজ লিমিটেড | |
৬/১২/২০০৬ | ৫০০৪০০ | টাটা পাৱাৰ লিমিটেড | ৫৩২৭১২ | ৰিলায়েন্স কমিউনিকেচন লিমিটেড |
৭/৯/২০০৭ | ৫০০১৮২ | হিৰ’ হোন্দা মটৰ্ছ লিমিটেড | ৫০০৫২০ | মহিন্দ এণ্ড মহিন্দ্ৰ লিমিটেড |
১১/১৯/২০০৭ | ৫০০১২৪ | ডঃ ৰেড্ডীছ লেব’ৰেটৰীজ লিমিটেড | ৫৩২৮৬৮ | ডিএলএফ লিমিটেড |
৩/১৪/২০০৮ | ৫০০৪৯০ | বাজাজ অ’টো লিমিটেড | ৫৩২৫৩২ | জয়প্ৰকাশ এছ’চিয়েটছ লিমিটেড |
৭/২৮/২০০৮ | ৫০০৪২৫ | অম্বুজা চিমেণ্ট লিমিটেড | ৫০০৯০০ | ষ্টাৰলাইট ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড |
৫০০০৮৭ | চিপলা লিমিটেড | ৫০০৪০০ | টাটা পাৱাৰ কো লিমিটেড | |
১/১২/২০০৯ | ৫০০৩৭৬ | সত্যম কম্পিউটাৰ লিমিটেড | ৫২৪৭১৫ | ছান ফাৰ্মাচিউটিকেল ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড |
৯/২৯/২০০৯ | ৫০০৩৫৯ | ৰেনবেক্সি লেব’ৰেটৰীজ লিমিটেড | ৫০০১৮২ | হিৰো হোণ্ডা মটৰছ লিমিটেড |
মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতি বুজিবলৈ
ধাৰণা
মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতি এটা ইনডেক্স নিৰ্মাণ পদ্ধতি য’ত এটা কোম্পানীৰ মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণৰ বিষয়টো সম্পৰ্কত গুৰুত্ব ৰাখি এটা ইনডেক্সৰ গণনা আৰু ষ্টকৰ ইনডেক্সক ভৰ সমৃদ্ধ কৰা হয়। মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণৰ ক্ষেত্ৰত কোম্পানীয়ে জাৰী কৰা শ্বেয়াৰবোৰৰ ভিতৰত বজাৰত ব্যৱসায়ৰ বাবে সাজু হৈ থকা শ্বেয়াৰকহে বিবেচনা কৰা হয়। ই সাধাৰণতে সংস্থাপকৰ অধিকাৰ, চৰকাৰৰ অধিকাৰ, কৌশলগত অধিকাৰ আৰু অন্য শ্বেয়াৰ বন্ধকীৰ বিষয়টো বাদ দিয়ে যিবোৰ সাধাৰণ পৰিস্থিতিত বজাৰত ব্যৱসায়ৰ বাবে নাহে । অন্য শব্দত, বজাৰত যিকোনো সময়তে সাজু হৈ থকা শ্বেয়াৰে মুক্ত ফ্লোট ইনডেক্সত কোম্পানী একোটাৰ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ ক্ষেত্ৰ কমাই আনে ।
ইয়াৰ পিছত বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সক বাদ দি সকলো বিএছই ইনডেক্সে মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰিছে।
মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতিৰ প্ৰধান সুবিধাসমূহ
বিনিয়োগকাৰীৰ হাতত থকা শ্বেয়াৰ যদি সাধাৰণ পৰিস্থিতিত মুক্ত বজাৰ ব্যৱস্থাত ব্যৱসায়লৈ নাহে, তেতিয়া সেইবোৰক ‘নিয়ন্ত্ৰিত বা কৌশলগত সম্পত্তি’ হিচাপে ধৰি মুক্ত ফ্লোটত অন্তৰ্ভূক্ত কৰা নহয়। বিশেষভাৱে তলত দিয়া সম্পত্তিৰ শ্ৰেণীবোৰ সাধাৰণতে মুক্ত ফ্লোটৰ সংজ্ঞাৰ পৰা বাহিৰত ৰখা হয়
বাকী থকা অন্য শ্বেয়াৰ হল্ডাৰসলক মুক্ত ফ্লোট শ্ৰেণীত পৰে ।
কোম্পানীৰ মুক্ত ফ্লোট কাৰক নিৰ্ণয়—
বিএছইয়ে তিনিমাহৰ মূৰে মূৰে দাখিল আৰু পূৰণ কৰিব পৰাকৈ সকলো ইনডেক্স কোম্পানীৰ বাবে এটা মুক্ত ফ্লোট ফৰ্মেটৰ দিহা কৰিছে । (এই ফৰ্মেট বিএছইৰ ৱেৱছাইট www.bseindia.comত উপলব্ধ) কোম্পানীবোৰে নিৰ্ধাৰিত প্ৰ-পত্ৰ পূৰণ কৰি দাখিল কৰা বিতং তথ্যৰ ভিত্তিত একো একোটা কোম্পানীৰ বিপৰীতে বিএছইয়ে মুক্ত ফ্লোট ফেক্টৰ কাৰক নিৰ্ণয় কৰে । এটা কোম্পানীৰ মুঠ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ সৈতে মুক্ত ফ্লোট বজাৰ পুঁজীকৰণৰ বিভাজ্য হৈছে মুক্ত ফ্লোট কাৰক ।এবাৰ যদি কোনো এটা কোম্পানীৰ মুক্ত ফ্লোট নিৰ্ণয় কৰা হয়, তেনেহ’লে বৃত্তাকাৰে ৫ ৰ উচ্চ বিভাজনৰ পিছত কোম্পানীটোক তলত দিয়া ২০ টা বেণ্ডৰ শ্ৰেণীভূক্ত কৰা হয়। যদি মুক্ত ফ্লোট কাৰক ০.৫৫ মানে কোম্পানীটোৰ ৫৫ শতাংশ বজাৰ পুঁজিকৰণ ইনডেক্স গণনাৰ বাবে বিবেচনা কৰা হ’ব ।
মুক্ত ফ্লোট বেণ্ড
% মুক্ত-ফ্ল’ট
মুক্ত ফ্ল’ট কাৰক |
% মুক্ত-ফ্ল’ট |
মুক্ত ফ্ল’ট কাৰক |
|
>০ - ৫% |
০.০৫ |
>৫০ - ৫৫% |
০.৫৫ |
>৫ - ১০% |
০.১০ |
>৫৫ - ৬০% |
০.৬০ |
>১০ - ১৫% |
০.১৫ |
>৬০ - ৬৫% |
০.৬৫ |
>১৫ - ২০% |
০.২০ |
>৬৫ - ৭০% |
০.৭০ |
>২০ - ২৫% |
০.২৫ |
>৭০ - ৭৫% |
০.৭৫ |
>২৫ - ৩০% |
০.৩০ |
>৭৫ - ৮০% |
০.৮০ |
>৩০ - ৩৫% |
০.৩৫ |
>৮০ - ৮৫% |
০.৮৫ |
>৩৫ - ৪০% |
০.৪০ |
>৮৫ - ৯০% |
০.৯০ |
>৪০ - ৪৫% |
০.৪৫ |
>৯০ – ৯৫% |
০.৯৫ |
>৪৫ - ৫০% |
০.৫০ |
>৯৫ - ১০০% |
১.০০ |
ইনডেক্স ক্লজাৰ এলগৰিথম
শেষ ৩০ মিনিটৰ ব্যৱসায়িক কালত ছেনছেক্সৰ অংশভূত সকলো ব্যৱসায়ৰ গড় ভৰক লৈ যিকোনো ব্যৱসায়িক দিনত ছেনছেক্সৰ ক্লজিং অভিকলন কৰা হয়। যদি ছেনছেক্সৰ অংশবোৰে শেষ ৩০ মিনিটত ব্যৱসায় নকৰে, তেনেহ’লে ইনডেক্স ক্লজাৰৰ বাবে শেষ ব্যৱসায়কে অভিকলনৰ বাবে লোৱা হয়। যদি ছেনছেক্সৰ কোনো এটা অংশই দিনটোতে ব্যৱসায় নকৰে, তেনহ’লে অভিকলনৰ বাবে আগৰ দিনৰ শেষ মূল্যক ইনডেক্সৰ সমাপনৰ বাবে ধৰা হয়। ইনডেক্স মূল্যৰ ক্লজিঙৰ ক্ষেত্ৰত কোনো ইচ্ছাকৃত গতি পৰিৱৰ্তন যাতে হ’ব নোৱাৰে তাক প্ৰতিৰোধ কৰে ইনডেক্স ক্লজাৰ এলগৰিথমে।
ছেনছেক্সৰ চোৱা-চিতা
অতীতৰ আপডেটৰ ধাৰাবাহিকতা ভিত্তি বৰ্ষৰ গড়ৰ সৈতে অক্ষুন্ন ৰখাটো অন্য এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়। ভিত্তি বৰ্ষৰে মূল্য বিবেচনাৰ বিষয়টোৱে ইনডেক্সত ষ্টকৰ সালসলনিৰ বিষয়টো নিশ্চিত কৰে, মূলধনৰ অতিৰিক্ত বিষয় আৰু অধিকাৰ বিষয়ৰ দৰে অন্য কৰ্প’ৰেট ঘোষণা আদিয়ে ইনডেক্সৰ ঐতিহাসিক মূল্য বিধ্বস্ত নকৰে । ইনডেক্সত কৰ্প’ৰেট এক্সনৰ বিবেচনাই ইনডেক্সৰ মূল্যক ক্ষতিগ্ৰস্ত নকৰাকৈ চোৱা-চিতা কৰা বিষয়টোতে সৌন্দৰ্য লুকাই আছে । বিএছই ইনডেক্স কমিটিয়ে স্থাপন কৰা বৰ্ড ইনডেক্স পলিচি ফ্ৰেমৱৰ্কৰ ভিতৰত বিএছইৰ ইনডেক্স কোষে দৈনিক হিচাপত চোৱা-চিতা কৰে ।
ছেনছেক্স আৰু সকলো অন্য বিএছইৰ ইনডেক্সে যাতে ইনডেক্সত সঘন সালসলনি আৰু ঐতিহাসিক ধাৰাবাহিকতাৰ মাজত সামঞ্জস্য ৰাখি সিহতৰ বেঞ্চমাৰ্ক সম্পত্তি চোৱা-চিতা কৰে সেইবিষয়টোকে বিএছইৰ ইনডেক্স কোষে নিশ্চিত কৰে । কেপিটেল বজাৰ বিশেষজ্ঞ, বিত্তীয় পৰিচালক, বজাৰ অংশগ্ৰহণকাৰী আৰু বিএছই পৰিচালনা বৰ্ডৰ সদস্যক লৈ বিএছই ইনডেক্স কমিটি গঠন কৰা হয়।
ইনডেক্সৰ অনলাইন অভিকলন
ব্যৱসায়িক কালত, ইনজেক্সৰ মূল্য গণনা কৰা হয় আৰু প্ৰকৃত সময় সাপেক্ষে প্ৰচাৰৰ দিহা কৰা হয়। এইটো ইনডেক্সৰ অংশৰ ব্যৱসায়ত কাৰ্যকৰী হোৱা মূল্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে এইটো কৰা হয়।
বোনাচ, অধিকাৰ আৰু নতুনকৈ জাৰী কৰা মূলধনৰ কাৰণে বিবেচনা
ছেনছেক্সৰ গণনা বোনাচৰ বিষয় বা শ্বেয়াৰৰ অধিকাৰৰ কাৰণে বিবেচনা কৰিবলগীয়া হয়, যদি কোনো বিবেচনা কৰা নহয়, তেতিয়া ইনডেক্সৰ বৰ্তমান মূল্য আৰু সম্পত্তিৰ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপ নথকাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত ইয়াৰ আগৰ মূল্যৰ মাজত অমিলৰ সৃষ্টি হ’ব ।বিএছই ইনডেক্স কোষত ভিত্তি মূল্য বিবেচনা কৰা হয়, ছেনছেক্সৰ মূল্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে যিটো অংশভূক্ত ষ্টকৰ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ সালসলনিত ব্যৱহৃত হয়।
বিএছই ইনডেক্স কোষে নিয়মিত ৰূপত ইনডেক্সক ক্ষতি কৰিব পৰা সকলো ঘটনাৰ ওপৰত তীক্ষ্ণ দৃষ্টি ৰাখে আৰু সকলো ১৯ টা ইনডেক্সৰ দৈনিক চোৱাচিতা কৰে ।
তলত দিয়া সূত্ৰ অনুসৰি বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন বিবেচনা কৰা হয়:
নতুন বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন
নতুন বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন = পুৰণি বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন x
পুৰণি বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন
ধৰা হ’ল ৰাইট শ্বেয়াৰ ইছ্যু কৰাৰ পাছত এটা কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰৰ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন ১০০ কোটি টকা বৃদ্ধি হ’ল। আনহাতে ধৰা হ’ল, কোম্পানীটোৰ পুৰণি মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন ২৪৫০ কোটি টকা আৰু ৰাইট ইছ্যুৰ পূৰ্বে ইনডেক্সত অন্তৰ্ভুক্ত সকলো শ্বেয়াৰৰ বাবে সৰ্বমুঠ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন ৪৭৮১ কোটি টকা। তেতিয়া হ’লে ‘নতুন বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন’ হ’ব-
২৪৫০ x (৪৭৮১+১০০)
-------------------------- = ২৫০১.২৪ কোটি টকা
৪৭৮১
নতুন পৰিৱৰ্তন নহালৈকে ২৫০১.২৪ কোটি টকাৰ এই ধনৰাশি ইনডেক্স সংখ্যা গণনাৰ বাবে বেছ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন হিচাপে ধৰা হ’ব।
ইনডেক্স ৰিভিউ ফ্ৰিকুৱেঞ্চি
ইনডেক্স সম্পৰ্কীয় বিষয় আলোচনাৰ বাবে বিএছইৰ ইনডেক্স কমিটিয়ে তিনি মাহৰ মূৰে মূৰে বৈঠকত মিলিত হয়। ইনডেক্সৰ অংশৰ সালসনিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰয়োজন হোৱ সংশোধনীৰ ক্ষেত্ৰত, ইনডেক্সৰ সংশোধনী সঁচা অৰ্থত কাৰ্যকৰী হোৱাৰ ছয় সপ্তাহ পূৰ্বে ইনকামিং আৰু আউটগয়িং শ্বেয়াৰৰ ঘোষণা আগবঢোৱা হয়।
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক অন্য ইনডেক্স
বিএছই-১০০ ইনডেক্স
পাতনি
এটা বহল ভিত্তিক ইনডেক্স, বিএছই-১০০ পূৰ্বতে জনা গৈছিল বিএছই ৰাষ্ট্ৰীয় ইনডেক্সৰূপে। ১৯৮৯ চনত শুভাৰম্ভ কৰা এই ইনডেক্সৰ ভিত্তি বৰ্ষ হৈছে ১৯৮৩-৮৪। বিশ্ব প্ৰেক্ষাপটত গ্ৰহণযোগ্য হোৱাকৈ বিএছই ইনডেক্সবোৰ মুক্ত-ফ্লোট পদ্ধতিলৈ স্থানান্তৰ হোৱাৰ সমান্তৰালকৈ বিএছই-১০০ ও ২০০৪ চনৰ পাঁচ এপ্ৰিলৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ মুক্ত-ফ্লোট পদ্ধতিলৈ স্থানান্তৰ কৰা হৈছিল।মুক্ত-ফ্লোট ইনডেক্সৰ অভিকলন আৰু মুক্ত-ফ্লোট কাৰক নিৰ্ণয়ৰ প্ৰক্ৰিয়া ছেনছেক্সৰ পদ্ধতিৰ দৰে একেই।
ভিত্তি বৰ্ষ
১৯৮৩-৮৪ বিত্তীয় বৰ্ষক ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে বাচনি কৰা হৈছে । সেই বৰ্ষৰ মূল্যৰ স্থিৰতা আৰু ইনডেক্স চিৰিজৰ ওচৰ সম্পৰ্কৰ বাবে ১৯৮৩-৮৪ বৰ্ষক ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে বাচনি কৰা হৈছিল । ভিত্তি মূল্য ১০০ পইণ্ট হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল।
ডলেক্স-১০০
বিএছইয়ে ছেনছেক্সৰ এটা ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছনতো গণনা কৰা আৰু এই ইনডেক্সৰ ঐতিহাসিক মূল্য ইয়াৰ আৰম্ভণিৰে পৰাই উপলব্ধ কৰা হৈছে ।(অধিক তথ্যৰ বাবে ক্লিক কৰক ‘বিএছই ইনডেক্সৰ ডলেক্স চিৰিজ’)
বিএছই-১০০ ইনডেক্স-শ্বেয়াৰ বাচনিৰ মাপকাঠি
বিএছই-১০০ত অংশ অন্তৰ্ভূক্তিৰ সাধাৰণ নিৰ্দেশনা তলত দিয়া ধৰণৰ-
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএছই-২০০ ইনডেক্স
পটভূমি-
বিগত বৰ্ষবোৰত বিএছইত পঞ্জীভূত হোৱা কোম্পানীৰ সংখ্যা দ্ৰূতগতিত বৃদ্ধি পাইছে, ১৯৯৪ বৰ্ষৰ মাৰ্চ পৰ্যন্ত কোম্পানীৰ সংখ্যা ৯৯২ টাৰ পৰা ৩,২০০ টালৈ বৃদ্ধি পাইছে আৰু ১৯৯৪ চনৰ ৩১ মাৰ্চ পৰ্যন্ত যুটীয়া বজাৰ পুঁজিকৰণ ৫,৪২১ কোটিৰ পৰা ৩,৯৮,৪৩২ কোটিলৈ বৃদ্ধি পাইছে ।
যদিও ছেনছেক্সে(১৯৭৮-৭৯=১০০) মূল্য আন্দোলনৰ মাত্ৰা স্থিৰতা ৰক্ষাৰ উদ্দেশ্য পূৰণ কৰি আহিছিল, আৰু প্ৰভাৱশালী ৰূপত বজাৰৰ সংবেদনশীলতা প্ৰতিফলিত কৰি আহিছিল, তথাপি বজাৰৰ দ্ৰুত উন্নয়নে আৰু এটা নতুন ব্যাপক আধাৰযুক্ত ইনডেক্স চিৰিজৰ প্ৰয়োজনীয়তা বৃদ্ধি কৰে যাতে বৃদ্ধি পোৱা ইকুইটি ষ্টক আৰু নতুন ঔদ্যোগিক গ্ৰুপৰ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ প্ৰতিনিধিত্বক আৰু অধিক প্ৰভাৱশালী ৰূপত প্ৰতিফলিত কৰিব পাৰে । আৰু সেইবাবেই বিএছইয়ে ১৯৯৪ বৰ্ষৰ ২৭ মে’ত দুটা নতুন ইনডেক্স চিৰিজ বিএছই-২০০ আৰু ডলেক্স-২০০ মুকলি কৰা হয়।
বিএছইয়ে নিৰ্দিষ্ট কৰি দিয়া আৰু নিৰ্দিষ্ট কৰি নিদিয়া তালিকাৰ পৰা ২০০ টা বাচনিভূক্ত কোম্পানীৰ ইকুইটি শ্বেয়াৰবোৰ ‘বিএছই-২০০’ত অন্তৰ্ভূক্ত কৰাৰ বাবে বাচনি কৰা হয়। তালিকাভূক্ত শ্বেয়াৰৰ বৰ্তমানৰ বজাৰ পুঁজিকৰণকে প্ৰাথমিক কাৰণ হিচাপে লৈ কোম্পানীবোৰ বাচনি কৰা হৈছিল ।তদুপৰি, টাৰ্ণঅভাৰৰ আয়তনৰ জৰিয়তে প্ৰতিফলিত হোৱা কোম্পানীবোৰৰ ব্যৱসায়িক সক্ৰিয়তা আৰু কেতবোৰ প্ৰাথমিক কাৰকৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ২০০ কোম্পানীৰ চুৰান্ত বাচনি প্ৰক্ৰিয়া সমাপন কৰা হয়।
ভিত্তি বৰ্ষৰ বাচনি-
১৯৮৯-৯০ বৰ্ষক ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে বাচনি কৰা হৈছিল কাৰণ সেইবছৰটোতে মূল্যৰ স্থিৰতা প্ৰদৰ্শিত হৈছিল আৰু বৰ্তমান সময়তো ইয়াৰ সম্ভাৱনীয়তা থকা বাবে ।
ডলেক্স-২০০
বিএছইয়ে ছেনছেক্সৰ এটা ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছনতো গণনা কৰা আৰু এই ইনডেক্সৰ ঐতিহাসিক মূল্য ইয়াৰ আৰম্ভণিৰে পৰাই উপলব্ধ কৰা হৈছে ।(অধিক তথ্যৰ বাবে ক্লিক কৰক ‘বিএছই ইনডেক্সৰ ডলেক্স চিৰিজ’)
বিএছই-২০০ইনডেক্স- শ্বেয়াৰ বাচনিৰ মাপকাঠি
বিএছই-২০০ত অংশ অন্তৰ্ভূক্তিৰ সাধাৰণ নিৰ্দেশনা তলত দিয়া ধৰণৰ-
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএছই ইনডেক্সৰ ডলেক্স ছিৰিজ
ভিত্তি সময়ৰ ভিতৰত টকাৰ মাধ্যমত সকলো বিএছই ইনডেক্সে ষ্টকৰ অংশৰ বজাৰ মূল্য বৃদ্ধি প্ৰতিফলিত কৰে । এই বৃদ্ধিৰ পৰিমাণ ডলাৰ হিচাপত জোখাৰ বাবেও এটা মাপকাঠিৰ লেখ ডিজাইন কৰাৰ প্ৰয়োজন অনুভৱ কৰা হৈছিল । তেনে এটা ইনডেক্সে এটা মূল্যত ষ্টক মূল্য আৰু বিদেশী এক্সেঞ্জ পাৰ্থক্য উভয়কে যাতে প্ৰতিফলিত কৰে।
ডলাৰযুক্ত ইনডেক্স ভাৰ্ছনৰ শুভাৰম্ভণিৰ দ্বাৰা এই সুবিধাও আগবঢোৱা হৈছিল, য’ত ইনডেক্স গণনাৰ ফৰ্মূলা বৰ্তমানৰ আৰু ভিত্তি বজাৰ মূল্যক ডলাৰৰ হিচাপত প্ৰকাশৰ বাবে উন্নীত কৰা হৈছিল। বিশ্ব প্ৰেক্ষাপটত ভাৰতীয় ইকুইটি বজাৰৰ দ্ৰূত উত্থান আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বেঞ্চমাৰ্ক হিচাপত বজাৰ আন্দোলনৰ ধাৰা নিৰ্ণয় কৰাৰ স্বাৰ্থতে ডলাৰযুক্ত ইনডেক্সৰ সুবিধাৰ আত্মপ্ৰকাশ ঘটিছিল । ডলাৰযুক্ত ইনডেক্স বিদেশী বিনিয়োগকাৰীৰ বাবে বেছি সুবিধাজনক, কাৰণ এইটোৱে তেওঁলোকক এক্সেঞ্জ ৰেট উঠা-নমা কৰাৰ পিছতো প্ৰকৃত ৰিটাৰ্ণ গণনাত সহায় কৰি দিছে।
২০০১ চনৰ ২৫ জুলাইত ছেনছেক্সৰ ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছন ডলেক্স-৩০ মুকলি কৰা হৈছিল আৰু ১৯৯৪ চনৰ ২৭ মে’ত বিএছই-২০০ৰ ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছন ডলেক্স-২০০ৰ শুভাৰম্ভ কৰা হৈছিল । ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় বেংক অৰ্থাৎ ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে ঘোষণা কৰা টকা বা ইউএছ ডলাৰত এটা দিনৰ হাৰ বিবেচনা কৰি ব্যৱসায়িক কালৰ শেষত এই ইনডেক্সবোৰ প্ৰাৰম্ভিকভাৱে গণনাৰ দিহা কৰা হৈছিল ।
বিএছইয়ে ২০০৬ বৰ্ষৰ ২২ মে’ত বিএছই-১০০ৰ আধাৰত ডলাৰযুক্ত ভাৰ্ছন ডলেক্স-১০০ মুকলি কৰে ।
ডলেক্স-৩০, ডলেক্স-১০০ আৰু ডলেক্স-২০০ প্ৰকৃত সময় সাপেক্ষ টকা বা ডলাৰ হিচাপত এক্সেঞ্জ ৰেট সাপেক্ষে গণনা কৰা হয় আৰু বিএছইৰ অনলাইন ট্ৰেডিং টাৰ্মিনেল(বল্ট)ত প্ৰদৰ্শিত হয়। ইনডেক্স গণনাৰ বাবে সূত্ৰ-
ডলেক্স = | ইনডেক্স মান (স্থানীয় মূদ্ৰা অনুসৰি) * বেছ টকা-মাৰ্কিন ডলাৰৰ মূল্য |
|
|
শেহতীয়া টকা-মাৰ্কিন ডলাৰৰ মূল্য |
বিএছই-৫০০ ইনডেক্স
বোম্বে ষ্টক এক্সেঞ্জ লিমিটেডে ১৯৯৯ চনৰ ৯ আগষ্টৰ পৰা ৫০০ টা শ্বেয়াৰ লৈ বিএছই-৫০০ নামৰ এটা নতুন ইনডেক্সৰ নিৰ্মাণ কৰে । এই ইনডেক্স নিৰ্মাণৰ সময়ত অৰ্থনীতি আৰু বজাৰৰ পৰিৱৰ্তনৰ আকাৰৰ বিষয়টো মনত ৰখা হয়।
বিএছইৰ মুঠ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ ৯৩শতাংশৰ ওচৰাওচৰি বিএছই-৫০০ ইনডেক্সে প্ৰতিনিধিত্ব কৰে । বিএছই-৫০০ য়ে অৰ্থনীতি ২০ শীৰ্ষ উদ্যোগক শীৰ্ষত ৰাখে । ২০০৫ চনৰ ১৬ আগষ্টৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ সকলো বিএছই ইনডেক্সৰ গণনা মুক্ত ফ্লোট পদ্ধতিলৈ পৰিৱৰ্ত্তন কৰা হয়।
ভিত্তি বৰ্ষ বাচনি আৰু ভিত্তি ইনডেক্স মূল্য :
বিগত ৮ বছৰত বিএছই-২০০, বিএছই-৫০০ৰ সম্পৰ্কীয় অস্থিৰতাৰ বিস্ত-ত বিশ্লেষণৰ পিছত ভিত্তি তাৰিখ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল। এই সময়চোৱাত বিএছই-২০০ ৰ তাৰতম্যৰ গুণক ১৯৯৮-৯৯ বৰ্ষত আটাইটকৈ কম হোৱাত এই বৰ্ষকে ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে লোৱা হয়। সেইকাৰণে ১৯৯৮-৯৯ বৰ্ষক ভিত্তি বৰ্ষ হিচাপে লৈ বৰ্তমান সময়ৰ সম্ভাৱনীয়তালৈ চাই ১৯৯৯ চনৰ এক ফেব্ৰুৱাৰীক ভিত্তি তাৰিখ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। অন্য সাদৃশ্য থকা ইনডেক্সৰ সৈতে তুলনা কৰিব পৰাকৈ ভিত্তি মূল্য ১০০০ পইণ্ট হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।
বিএছই-৫০০ ইনডেক্স-শ্বেয়াৰ বাচনিৰ মাপকাঠি
বিএছই-৫০০ত অংশ অন্তৰ্ভূক্তিৰ সাধাৰণ নিৰ্দেশনা তলত দিয়া ধৰণৰ-
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএচই আইপিঅ’ ইনডেক্স
পাতনি
ভাৰতী কেপিটেল মাৰ্কেটত বৰ্তমানৰ প্ৰাথমিক বজাৰ অৱস্থা ট্ৰেক কৰাৰ বাবে আৰু এটা কোম্পানীৰ তালিকাভূক্তিৰ পিছত ইনিচিয়েল পাব্লিক অফাৰিং(আই পি অ) সফলতাৰে সম্পূৰ্ণ কৰাৰ দুটা বছৰৰ ভিতৰত বিনিয়োগকাৰীৰ সম্পত্তি বৃদ্ধিৰ গণনাৰ বাবে বিএছইয়ে নতুন ইনডেক্স চিৰিজ-বিএছই আইপিঅ’ ইনডেক্স মুকলি কৰে ।
২০০৮-০৯ বৰ্ষত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ তীব্ৰ বৃদ্ধিৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত আৰু ভৱিষ্যতলৈ ইয়াতকৈও অধিক বৃদ্ধিৰ আশাই প্ৰাথমিক বজাৰক অধিক উৎসাহিত কৰিব বুলি আশা কৰা হয়। এইটো আৰু অন্য কেতবোৰ কাৰণত ভাৰতীয় কেপিটেল মাৰ্কেটত প্ৰাথমিক বজাৰ অৱস্থা ট্ৰেক কৰাৰ বাবে এটা ইণ্ডিকেটৰৰ শুভাৰম্ভ কৰাৰ বাবে এইটোৱে উত্তম সময় ৰূপে গণ্য কৰা হয়।
বিএছইয়ে ২০০৯ বৰ্ষৰ ২৪ আগষ্টত ইনিচিয়েল পাব্লিক অফাৰিং(আই পি অ) সফলতাৰে সম্পূৰ্ণ কৰাৰ দুটা বছৰৰ ভিতৰত বিনিয়োগকাৰীৰ সম্পত্তি বৃদ্ধিৰ গণনাৰ বাবে বিএছইয়ে নতুন ইনডেক্স চিৰিজ-বিএছই আইপিঅ’ ইনডেক্স মুকলি কৰে ।
ইনডেক্সৰ অংশভূক্তিৰ ভৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আইপিঅ’ ইনডেক্সৰ শুভাৰম্ভণিৰ মাজেদি ইনডেক্স আৱিস্কাৰৰ নিৰবিচ্ছিন্ন প্ৰক্ৰিয়া অব্যাহত ৰাখে ।ইনডেক্স অংশৰ বজাৰ পুঁজিকৰণৰ ভৰৰ সীমা ২০ শতাংশ । যদি এটা অংশৰ বজাৰ পুঁজিকৰণ উচ্চ ভৰ বিশিষ্ট হয়, তেনেহ’লে কোম্পানীৰ ভৰৰ সামঞ্জস্য সুবিধামতে ৰাখি ইনডেক্সত সকলো অংশৰ সীমা ২০ শতাংশতে সীমাবদ্ধ ৰখাটো নিশ্চিত কৰা হয়। যিয়েই নহওক কিয়, পুনৰ সমতা স্থাপনৰ সময়ত যিকোনো ইনডেক্স অংশৰ ভৰ ২০ শতাংশ অতিক্ৰম কৰিব পাৰে ।
বিএছই আইপিঅ’ ইনডেক্স পৰিচালনাৰ মাপকাঠি:
আইপিঅ সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত তালিকাভূক্তি বিচৰা কোম্পানীক ইনডেক্সত অন্তৰ্ভূক্তিৰ বাবে যোগ্য বুলি বিবেচনা কৰা হয়। ৰাজহুৱা স্বাৰ্থজৰিত বিষয় থাকিলে ইনডেক্সত অন্তৰ্ভূক্তিৰ বাবে অযোগ্য বুলি বিবেচনা কৰা হ’ব পাৰে ।
প্ৰথম অন্তৰ্ভূ্ক্তিৰ দিনাই এখন শ্বেয়াৰৰ সৰ্বনিন্ম মুক্ত-ফ্লোট বজাৰ পুঁজিকৰণ ১০০ কোটি হ’ব লাগিব ।
ওপৰত উল্লেখ কৰা ধৰণৰ মাপকাঠি সম্পূৰ্ণ কৰিব পাৰিলে তালিকাভূক্তিৰ তৃতীয় দিনা এখন শ্বেয়াৰক ইনডেক্সত অন্তৰ্ভূক্তিৰ ব্যৱস্থা কৰা হ’ব ।
তালিকাভূক্তিৰ দুটা বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত মাহটোৰ দ্বিতীয়টো সোমবাৰে এখন শ্বেয়াৰ ইনডেক্সৰ পৰা বাহিৰ কৰি দিয়া হ’ব পাৰে ।
সকলো সময়তে ইনডেক্সত অতিকমেও ১০ খন শ্বেয়াৰ চোৱা-চিতা কৰা হ’ব । যদি দুটা বছৰৰ পিছত বাহিৰ কৰা কাৰণত যদি ইনডেক্সত ১০টাকৈ কম কোম্পানী থাকে, তেতিয়া ইনডেক্সত নতুন অন্তৰ্ভূক্তি নোহোৱা পৰ্যন্ত তেনে কোম্পানীৰ বাহিৰ হোৱা প্ৰক্ৰিয়া বিলম্বিত হ’ব পাৰে ।
যিকোনো শ্বেয়াৰ সৰ্বোচ্চ ভৰ ২০ শতাংশতে সীমাবদ্ধ থাকিব । মাহিলী পুনৰ সমতাস্থাপন আৰু একোখন শ্বেয়াৰৰ অন্তৰ্ভূক্তি আৰু বহিস্কাৰৰ সময়ত অংশৰ ভৰ পুনৰ বিশ্লেষণ হ’ব। যিয়েই নহওক কিয়, সমতা স্থাপনৰ সময়ত যিকোনো এখন শ্বেয়াৰৰ ভৰ ২০ শতাংশৰ সীমা অতিক্ৰম কৰিব পাৰে।
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
ছেক্টৰেল ইনডেক্স
বিএছইয়ে তলত উল্লেখ কৰা ধৰণে ভালেমান ছেক্টৰেল ইনডেক্স ‘‘ছেক্টৰ চিৰিজ(৯০/এফএফ)’’ও নিৰ্মাণ কৰিছে । এই সকলোবোৰ ইনডেক্স বিএছইৰ ট্ৰেডিং টাৰ্মিনেল বল্টত প্ৰকৃত সাপেক্ষে প্ৰদৰ্শন কৰা হয় আৰু গণনা কৰা হয়। ‘‘৯০/এফএফ’’ য়ে ছেক্টৰেল বজাৰ পুঁজিকৰণৰ ৯০ শতাংশক আৱৰণ দিয়ে আৰু ই মুক্ত-ফ্লোট পদ্ধতিৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত।
বিএছই ছেক্টৰ চিৰিজ(৯০/এফএফ) ইনডেক্স
বিএছই ছেক্টৰেল ইনডেক্সৰ কাৰণে শ্বেয়াৰ বাচনিৰ মাপকাঠি
এলিজিবল ইউনিভাৰ্ছ
বিভিন্ন ছেক্টৰত শ্ৰেণীবদ্ধ হৈ থকা শ্বেয়াৰ যিবোৰ বিএছই-৫০০ ইনডেক্সৰ বৰ্তমানৰ অংশ, সেইবোৰেই এলিজিবল ইউনিভাৰ্ছ।
ট্ৰেডিং ফ্ৰিকুইঞ্চি
শ্বেয়াৰবোৰৰ ক্ষেত্ৰত তিনিমাহৰ আগত অতিকমেও ৯০ শতাংশ ট্ৰেডিং ফ্ৰিকুইঞ্চি থকা উচিত ।
মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন
প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰত মুক্ত ফ্ল’ট চূড়ান্ত ৰেংক অনুসৰি শ্বেয়াৰৰ ৯০ শতাংশ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন কভাৰেজেৰে ইনডেক্স প্ৰস্তুত কৰা হয়।
বাফাৰ্ছ
অন্তৰ্ভুক্ত আৰু বাতিলৰ বাবে ২শতাংশ বাফাৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হয়, যাতে ইনডেক্সৰ প্ৰৱেশ-প্ৰস্থানৰ পৰিমাণ হ্ৰাস হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে, এটা কোম্পানী ইনডেক্সত অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব পাৰে যদিহে ৮৮শতাংশ কভাৰেজৰ গণ্ডীৰ ভিতৰত পৰে আৰু ৯২শতাংশতকৈ বেছি ক’ভাৰেজ পতন নোহোৱা পৰ্যন্ত ইনডেক্সৰ পৰা কৰ্তন কৰিব নোৱাৰি। অৱশ্যে, এই বাফাৰ পদ্ধতি প্ৰয়োগ কৰা হয়, যদিহে নিম্নতম ৯০শতাংশ মাৰ্কেট ক’ভাৰেজ সন্তোষজনক হয়।
ইনডেক্স পুনৰীক্ষণ ঘনত্ব
ইনডেক্স সংক্ৰান্তিয় আলোচনাৰ বাবে প্ৰতি তিনিমাহত বিএছই ইনডেক্স কমিটীৰ বৈঠক বহে। ইনডেক্সৰ কাৰক সম্পৰ্কে পুনৰীক্ষণৰ বাবে, ইনকামিং আৰু আউটগয়িং ইনডেক্সৰ ঘোষণা প্ৰকৃতপক্ষে প্ৰয়োগ হোৱাৰ ছসপ্তাহ আগতে কৰা হয়।
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএছই টিইচিকে ইনডেক্স
পৰিচয়
৯০ৰ দশকত ভাৰতীয় অৰ্থনীতিৰ এক বৃহৎ শক্তি টিএমটি ক্ষেত্ৰত জৰুৰী অৱস্থা প্ৰত্যক্ষ কৰা হৈছিল। ক্ষেত্ৰখনৰ উল্লেখযোগ্য বৃদ্ধি বিত্তীয় বজাৰত প্ৰতিফলিত হয়।
বাণিজ্যিক পদ্ধতি অনুসৰি, ষ্টক একছেঞ্জৰ প্ৰায় ১৯ শতাংশ টাৰ্ণঅ’ভাৰ টিএমটি খণ্ডত হৈছিল। এই ষ্টকে সংঘবদ্ধভাৱে মুঠ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেছনৰ ১৫শতাংশ অধিকাৰ কৰি আছিল। প্ৰযুক্তি ক্ষেত্ৰতো বিনিয়োগ অপ্ৰতিৰোধ্য।
টিএমটি ক্ষেত্ৰত বৃদ্ধি হৈ অহা গুৰুত্বৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ২০০১ চনত বিএছই টিইচিকে ইনডেক্স মুকলি কৰা হৈছিল।
বিএছই টিইচিকে ইনডেক্স নিৰ্বাচতৰ মাপকাঠি
প্ৰয়োজনীয় ইউনিভাৰ্ছ
তথ্য প্ৰযুক্তিবিদ্যা, প্ৰচাৰ মাধ্যম আৰু টেলিকম খণ্ডৰ বাবে স্ক্ৰাইপ শ্ৰেণীবন্ধন বৰ্তমানৰ বিএছই-৫০০ ইনডেক্সৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ইউনিভাৰ্ছ।
বাণিজ্যিক ঘনত্ব
একেৰাহে তিনি মাহত শ্বেয়াৰৰ বাণিজ্যক ঘনত্ব কমেও ৯০ শতাংশ হোৱাটো প্ৰয়োজনীয়।
মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচন
ইনডেক্সৰ মুক্ত ফ্লোট চূড়ান্ত ৰেংক সাপেক্ষে প্ৰতি ক্ষেত্ৰত শ্বেয়াৰৰ বাবে বাণিজ্যিক ঘনত্ব কমেও ৯০ শতাংশ হ’ব লাগে।
বাফাৰ্ছ
অন্তৰ্ভুক্ত আৰু বাতিলৰ বাবে ২শতাংশ বাফাৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হয়, যাতে ইনডেক্সৰ প্ৰৱেশ-প্ৰস্থানৰ পৰিমাণ হ্ৰাস হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে, এটা কোম্পানী ইনডেক্সত অন্তৰ্ভুক্ত হ’ব পাৰে যদিহে ৮৮শতাংশ কভাৰেজৰ গণ্ডীৰ ভিতৰত পৰে আৰু ৯২শতাংশতকৈ বেছি ক’ভাৰেজ পতন নোহোৱা পৰ্যন্ত ইনডেক্সৰ পৰা কৰ্তন কৰিব নোৱাৰি। অৱশ্যে, এই বাফাৰ পদ্ধতি প্ৰয়োগ কৰা হয়, যদিহে নিম্নতম ৯০শতাংশ মাৰ্কেট ক’ভাৰেজ সন্তোষজনক হয়।
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএছই পিএছইউ ইনডেক্স
৪ জুন, ২০০১ত বোম্বে ষ্টক একছেঞ্জ লিমিটেডে ‘বিএছই পিএছইউ’ আৰম্ভ কৰিছিল। এই ইনডেক্সত বৃহৎ বেচৰকাৰী খণ্ডৰ উদ্যোগসমূহক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। বিএছই পিএছইউ ইনডেক্স ব’ল্ট ট্ৰেডিং টাৰ্মিনেলত ৰাষ্ট্ৰজুৰি অনলাইন পদ্ধতিৰে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়।
লক্ষ্য:
ক) পিএছইউ কোম্পানীসমূহৰ তালিকাভুক্ত ইকুইটিৰ কাৰ্যকৰীতা সম্পৰ্কে তথ্য আহৰণ কৰিবলৈ ইনডেক্স ব্যৱহাৰ কৰা হয়। খ) ব’ৰছত সম্পদ সম্পৰ্কে দৃষ্টি ৰাখিবলৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ বাবে এক উপযুক্ত বেঞ্চমাৰ্ক নিৰ্ণয়বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সৰ বাবে বেছ ডেট হৈছে ১ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৯৯। এই দিনটোতে উন্মোচিত হৈছিল বিএছই-৫০০। বিএছই-৫০০ৰ উপসংহতি হিচাপে বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সে ব’ৰছত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সম্পদৰ অস্থিৰতাৰ ইতিহাস সম্পৰ্কে নিৰ্ভৰযোগ্য তথ্য প্ৰকাশ কৰি আহিছে। দৈনিক ইনডেক্স পৰিৱৰ্তনৰ মান শুদ্ধভাৱে নিৰ্ধাৰণৰ বাবে বিএছই পিএছইউৰ বেছ মূল্য ১০০০ত নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে।
বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সৰ বাবে শ্বেয়াৰ নিৰ্বাচনৰ মাপকাঠি
বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সত শ্বেয়াৰ অন্তৰ্ভুক্তিৰ নিৰ্বাচনৰ বাবে, বেচৰকাৰী খণ্ডৰ উদ্যোগে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অন্তৰ্ভুক্তিৰ সমান অথবা ৫১ শতাংশতকৈ অধিক হিচাপে বিবেচিত। যিহেতু বিএছই পিএছইউ ইনডেক্স বিএছই-৫০০ৰ অন্তৰ্গত, সেই বাবেই বিএছই-৫০০ ইনডেক্সৰ অংশৰ শ্বেয়াৰ স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে বিএছই পিএছইউ ইনডেক্সত অন্তৰ্ভুক্ত হয়।
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
বিএছই মিড-কেপ আৰু বিএছই স্মল-কেপ ইনডেক্স
ক্ষুদ্ৰ বজাৰ কেপিটেলাইজেচনৰ আপেক্ষিকভাৱে কোম্পানীসমূহৰ দক্ষতা সম্পৰ্কে বুজ ল’বলৈ বিএছইয়ে বিএছই মিড-কেপ ইনডেক্স আৰু বিএছই স্মল-কেপ ইনডেক্সৰ সূচনা কৰিছে।
বিএছই-৫০০-ই তালিকাভুক্ত ৯৩ শতাংশতকৈয়ো অধিকাৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। বিএছই-৫০০ ইনডেক্সত বৃহৎ কেপিটেলাইজেচন থকা কোম্পানীসমূহে অগ্ৰাধিকাৰ লাভ কৰে। গতিকে নিম্ন কেপিটেলাইজেচন থকা কোম্পানীসমূহৰ ট্ৰেণ্ড সম্পৰ্কে তথ্য আহৰণ কৰিবলৈ নতুন ইনডেক্সৰ প্ৰয়োজন অনুভৱ কৰা হ’ল। কেইবাবছৰো ধৰি, বিএছই মিড-কেপ আৰু বিএছই স্মল-কেপ ইনডেক্সে বিনিয়োগকাৰীসকলৰ বাবে সহায়ক হৈ আহিছে।
বিএছই মিড-কেপ আৰু বিএছই স্মল কেপ ইনডেক্স- শ্বেয়াৰ নিৰ্বাচন মাপকাঠি :
বিএছই মিড-কেপ আৰু বিএছই স্মল-কেপ ইনডেক্স নিৰ্বাচনৰ মাপকাঠিৰ বাবে সাধাৰণ নিৰ্দেশনা তলত দিয়া ধৰণৰ:
বণিজ্যিক ফ্ৰিকুৱেন্সি: এই শ্বেয়াৰে তিনি মাহত অন্ততঃ ৬০ শতাংশ বাণিজ্যিক দিৱসত বাণিজ্যত অংশ লোৱাটো জৰুৰী।
উপযুক্ত ইউনিভাৰ্ছ মুঠ ৯৮.৫ শতাংশ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচনেৰে গঠিত হ’ব লাগে।
এই তালিকা ৮০%-১৫%-৫% মাৰ্কেট কেপিটেল অনুসৰি লাৰ্জ-কেপ, মিড-কেপ আৰু স্মল-কেপ খণ্ডৰ আৰ্হিত তালিকাভুক্ত হ’ব লাগে।
৩ অথবা পৰৱৰ্তী পইণ্ট অনুসৰি সেইবোৰ শ্বেয়াৰ, যিয়ে ৮০% আৰু ৯৫% শতাংশৰ মাজৰ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচনৰ সুবিধা দিয়ে, তাৰ দ্বাৰা বিএছই মিড-কেপ ইনডেক্স গঠিত হোৱাটো প্ৰয়োজন।
৩ অথবা পৰৱৰ্তী পইণ্ট অনুসৰি সেইবোৰ শ্বেয়াৰ, যিয়ে ৯৫% আৰু ১০০% শতাংশৰ মাজৰ মাৰ্কেট কেপিটেলাইজেচনৰ সুবিধা দিয়ে, তাৰ দ্বাৰা বিএছই স্মল-কেপ ইনডেক্স গঠিত হোৱাটো প্ৰয়োজন।
৩% বাফাৰ সাপেক্ষে উল্লিখিত মাপকাঠি অনুসৰি এই ইনডেক্সৰ তিনিমহীয়া পুনৰীক্ষণ কৰা উচিত
অধিক তথ্যৰ বাবে অনুগ্ৰহ কৰি www.bseindia.com লগ অন কৰক
স. উ. প্ৰ-
ষ্টক বজাৰ সূচ্যাংক কি হোৱা দৰকাৰ ?
এখন ষ্টক বজাৰে সমূহ ইকুইটি বজাৰৰ স্বাভাৱ আয়ত্ব কৰা দৰকাৰ I সূচ্যাংকৰ গতিবোৰত দেশৰ বিশেষ বিষয়-ববীয়াই টকা ঘূৰাই দিয়াতোৰ প্রতিনিধিত্ব কৰিব লাগে I
সূচাংকৰ উথ্থান পতন মানে কি ?
এইবোৰে ভাৰতৰ ঔদ্যোগিক বিভাগত থকা ষ্টক বজাৰত ভৱিষ্যত লাভ্যাংশৰ সঘনাই সলনি হৈ থকা আশা –আকাংশাক প্রতিনিধিত্ব কৰে I সূচাংক উদ্ধগামী হোৱাৰ কাৰণ হৈছে ষ্টক বজাৰে আগতে ভবাতকৈ ভৱিষ্যতে অধিক মুনাফা হব বুলি ভাৱে Iসূচাংক নিম্নগামী হয় যেতিয়া ভৱিষ্যতে অধিক মুনাফা হোৱাৰ আশা নাথাকে Iএক আর্দশ সূচ্যাংকই আমাক তাত্ক্ষনিক ধাৰণা যেনে ষ্টক বজাৰে কেনেকৈ ভাৰতৰ ভৱিষ্যত নির্ধাৰণ কৰে তাৰ আভাস দিয়ে I
এটা সূচ্যাংকৰ মূল ধাৰণা কি ?
প্রত্যেক ষ্টক মূল্যৰে গতিৰ দুটা আনুমানিক কাৰণ হল- প্রথম কোম্পানীটোৰ খবৰ (যেনে বস্তু এটা বজাৰত এৰি দিয়া বা কাৰখানাতো বন্ধ হোৱা ইত্যাদি) দ্বিতীয় কাৰণ যেনে দেশৰ বাতৰি যেনে পৰমাণু বোমা বা বাজেত ঘোষণা ইত্যাদি সূচাংকটোৰ কাম I দ্বিতীয় খণ্ডটোত হস্তান্তৰ কৰা (যেনে ষ্টক বজাৰৰ সমূহীয়া গতি-বিধি বা দেশৰ বা-বাতৰি) হৈছে এটা সুচাংকৰ কাম I গড় উলিওৱাৰ দ্বাৰা এনে সম্ভৱ হয় I প্রত্যেক ষ্টক দুটা বস্তুৰ সমাহাৰ I সেইয়া হৈছে –ষ্টক বতৰা আৰু সুচাংক বতৰা Iযেতিয়া বহু ষ্টকৰ এটা গড় লোৱা হয় তেতিয়া গাইগোটীয়া ষ্টকৰ খবৰ বাতিল হোৱাৰ উপক্রম হয় I কেতিয়াবা কোনো কোম্পানীৰ বাবে নির্দিষ্ট ভাল ষ্টকৰ বাতৰি আহে আৰু কিছু কোম্পানীৰ বাবে নির্দিষ্ট বেয়া বাতৰি আহে I এইবোৰ এটা ভাল সূচীত বাতিল হয় আৰু ৰৈ যায় মাথো সেই বতৰা যি ষ্টকৰ বাবে প্রযোজ্য হয় Iসকলো ষ্টকৰ প্রযোজ্য খবৰ হৈছে ভাৰতীয় খবৰ Iএয়াই হৈছে ষ্টকৰ কৰণীয় I
কেনে ধৰণৰ গড় নির্ণয় কৰা হয় ?
যান্ত্রিক কাৰণত দেখা যায় যে গড় উলিওৱাৰ সঠিক পদ্ধতি হৈছে এক ভৰযুক্ত গড় উলিওৱা পদ্ধতি নিৰূপণ কৰা যাতে প্রত্যেক ষ্টকৰ বজাৰ মূল্য, বজাৰ মূলধনীকৰণৰ সমপর্যায়ৰ হয় Iধৰা হওক এটা সূচীত দুটা ষ্টক এ আৰু বি আছে I এ-ৰ মূল্য ১০০০কোটি টকা আৰু বি-ৰ মূল্য ৩০০০কোটি টকা Iতেতিয়া এ-১/৪ মূল্যৰ গতি আৰু বি-ত ৩/৪ মূল্যৰ গতি যোগ কৰোঁI
সূচী সঞ্চালন বোৰৰ বিষয়-ববীয়াৰ বুজনী কি ?
এটা দপ্তৰ গঠন কৰা সহজ যি নিশ্চয়কৈ সূচীৰ সম-পৰিমাণৰ প্রবিৱৰণ পায় I যদি এই সূচী ৪ %-ৰ উৰ্দ্ধগামী হয় তেন্তে এই পর্টফলিয়ও ৪ % উৰ্দ্ধগামী হব Iধৰা হওক এটা সূচীৰ দুটা ষ্টকৰ মার্কেট কেপ ক্রমে ১০০০কোটি আৰু আনতো ৩০০০কোটি টকা I তেতিয়া সূচী পর্টফলিওৱে প্রথমতোক ২৫ %ভৰ মূল্য আৰু দ্বিতীয়তোক ৭৫ %ভৰ মূল্য প্রদান কৰিব I যদি আমি দুটা ষ্টকৰ দপ্তৰ গঠন কৰোঁ যত ক্রমে ২৫ % প্রথমতোত আৰু ৭৫ % দ্বিতীয়তোত মূল্য দিয়া হয় তেতিয়া পর্টফলিওৱে আৰু সুচীয়ে সমান লাভাংশ পাব Iগতিকে আপুনি যদি ১০০০০০ কোটি টকাৰ এই দুই ষ্টক যুক্ত সূচী কিনিব বিচাৰে তেন্তে আপুনি প্রথমতো ষ্টকৰ ২৫০০০ কোটি টকা আৰু দ্বিতীয়তো ষ্টকৰ ৭৫০০০কোটি টকা কিনিব Iএই দপ্তৰে সেই দুই ষ্টক ব্যক্তিক অনুসৰণ কৰিব I
সুচিবোৰ কিয় দৰকাৰী ?
পাৰস্পৰিক ভাৱে সূচীবোৰ তথ্য উত্সৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে I এটা সুচী আগত ৰাখি আমি জানিব পাৰোঁ বজাৰে কি ধৰণে ব্যৱসায় কৰিছে I অর্থনৈতিক গৱেষণাত ষ্টক বজাৰত তথ্যসূচীৰ বৃহত্ সংখ্যত কৰোঁতেও এই তথ্যৰ প্রয়োগ কৰা হয় I এয়া বিশেষ ভাৱে মূল্যৱান যেতিয়া এটা সুচী উচ্চস্তৰৰ বর্তমানৰ তথ্য (এটা মুখ্য বিষয় যি আগত বিতংকৈ আলোচনা কৰি অহা হৈছে )আৰু এজন বিনিয়োগকাৰী দপ্তৰৰ নিৰব্যৱসায় চিকিৰিউটি থাকে তেন্তে এনে ক্ষেত্রত সুচীয়ে হৈছে সামূহিক পর্টফলিওৱ স্থিতিৰ বিষয়ে মূখ্য জাননী দিওঁতা I
সাম্প্রতিক কেইবছৰ মানত বিত্তীয় বিভাগত ইয়াৰ পোনপটীয়া প্রয়োগৰ বাবে সুচী ন্যাস আৰু সুচী ধাৰ লওঁতাৰ ৰূপত সুচীবোৰ আগলৈ আহিছে Iসুচী ন্যাস হৈছে যিবোৰ ন্যাসে পৰোক্ষভাৱে সূচীত বিনিয়োগ কৰে I সুচী ধাৰ লওঁতাবোৰ ৰাইজক তেওঁলোকৰ ৰিক্স এক্সপেনচাৰ এটা সুচীক কম মুল্যত সলনি কৰাৰ (যাক কোৱা হয় –হেদজিং) অনুমতি দিয়ে I ইয়াৰ উপৰিও সুচীৰ গতি-বিধি (ইয়াক বিশেষীকৰণ বোলে)ৰ আগজাননী দিয়ে I আধুনিক অর্থনীতিত সুচী ডিৰাইভেটিভ ব্যৱস্থাৰে হেদজিং কৰা সম্ভৱ হৈ পৰিছে I ৰিক্স মেনেজমেন্টৰ মূখ্য অংশ সমগ্র এই প্রয়োগবোৰ বর্তমান এক বহু ত্রিলিয়ন ডলাৰৰ ঔদ্যোগ হিচাপে গঢ়ি উঠিছে আৰু সেইবোৰ বজাৰ সূচীৰ লগত যটিলভাৱে জড়িত হৈ আছে I
শেষত সুচীবোৰ হৈছে ন্যাস প্রৱন্ধক সকলৰ কামৰ পর্যবেক্ষণ কৰাৰ মাপকাঠী I এটা ‘অল-ইকুইটি’ন্যাসে ষ্টক বজাৰৰ সুচীৰ দৰে প্রবিৱৰণ পাব লাগে I এটা ৫০:৫০ ঋন ইকুইটি ন্যাসে ৫০ %সুচীত কৰা বিনিয়োগ আৰু ৫০% ফিক্স আয়ৰ পৰা হোৱা প্রবিৱৰণ প্রায় ওচৰা-ওচৰা হব লাগে I ন্যাস প্রৱন্ধক আৰু তেওঁ বিনিয়োগকাৰীৰ লগত ৰখা এক নির্দিষ্ট সম্পর্ক কি আৰু কেনে মাপকাঠীৰে নির্ধাৰণ কৰা হব সেয়া নিশ্চিত কৰা উচিত I
কেনেধৰণৰ সুচী থাকে ?
বহল বজাৰ সুচী হৈছে সকলোতকৈ দৰকাৰী সুচী যি দেশৰ বৃহত্ ব্যৱসায় ষ্টকেৰে গঠিত Iবহু দেশত এটা প্রধান সুচীয়ে মাপকাঠী নির্ধাৰণ কৰা, ন্যাস সুচী, ন্যাস উত্পাদন আৰু গৱেষণা প্রয়োগ কৰাত মুখ্য ভূমিকা লয় I ইয়াৰ উপৰিও নির্দিষ্ট সুচীবোৰৰ আর্কষণীয় প্রয়োগ আছে I ভাৰতত আমি এনে পৰস্থিতি দেখু যত সামৰাৰ পাছত উদ্যোগ ন্যাসে এটা উদ্যোগৰ সুচী এটা মাপকাঠী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে Iভাৰতত যত স্বচ্ছ মালিকবর্গ বিদ্যমান, ইয়াত মালিক পক্ষক বাচি উলিওৱা কোম্পানীৰ শ্রেণীবোৰৰ পদক্ষেপ পৰীক্ষা কৰা যথেষ্ট আকর্ষণীয় I
সুচী গাঠনি
ভিন্নকৰণৰ দৰে, এটা ষ্টকৰ গড় নির্ণয় কৰি ইয়াৰ থুনুকা অৱস্থাৰ অৱসান ঘটাব নোৱাৰিনে ?
হয় I এটা সুচীত গড় উলিওৱাৰ প্রক্রিয়া ডাৰভাৰফিকেচনৰ সমপর্যায়ৰ I ডাইভাৰফিকচনে গাইগোটীয়াকৈ হোৱা ৰিক্সৰ উত্থান পতন মচি দিয়ে I বিনিয়োগৰ প্রয়োজন অনুসৰী ডাৰভাৰফিকেচনে ৰিক্স কমায় I তথ্য অনুসৰী ডাইভাৰফিকেচনে ষ্টক নইচ আঁতৰাই পেলাই I ভাল ডাইভাৰফিকেচনৰ পাছত যি অৱশিষ্ট থাকে সেয়া হৈছে কমন ফেক্টৰ বা বাতৰি পৰিবেশনে পৰমাণু বোমাৰ ৰূপ লয় যি ষ্টকত আঘাত সানে আৰু ডাইভাৰচিফিকেচনে সেই বিলাকক তলাব নোৱাৰে I তেন্তে এইতো কথা ভাল নহয়নে যে এটাত এক বৃহত্ সংখ্যক ষ্টকে অধিক ডাইভাৰচিফিকেচন দিব I
এটা সূচ্যাংকত থকা বহুটো ষ্টক বেছি পৰিমানৰ ভীন্নতা হৈ দেখা দিব -সেয়া ভাল নহ’বনে? কিয়নো আমি দেশত থকা সকলোবোৰ ষ্টক সূচ্যাংকলৈ টাণি নানো?
এইটো বেছি কৰোঁ Iপ্রথম ডাৰভাৰচিফিকেচনৰ বিপৰীতগামী ফল আছে I ১০ৰ পৰা ২০টা ষ্টকলৈ যোৱাতো ৰিক্স অধিক কমি যোৱাকে সূচায় I ৫০ৰ পৰা ১০০ ষ্টকলৈ যোৱাতে ৰিক্স হ্রাস হোৱা অতি ক্ষীণ I ১০০তকৈ অধিক ৰিক্স য়োৱা মানে প্রায় শুন্য ৰিক্স বুজায় I সেয়ে এটা পর্যায়ৰ বাহিৰে ডাইভাৰচিফাইৰে বিশেষ লাভৱান নহয় I এটা সুচী বহলাওতে যিবাৰ ষ্টক ইয়াত যোগ দিয়া হয় সেই ষ্টক অধিক ভয়ানক, সমস্যাজনক I যদি ষ্টকটো তৰলহীন তেন্তে নিৰীক্ষন কৰা মূল্যবোৰে অধিক দূষিত তথ্য দাঙি ধৰে আৰু প্রকৃততে সুচী বেয়াৰ ফাললৈ ঢাল খুৱাই I
তাৰল্যহীন উপাদানে সুচাংক দূষিত কৰে
কম্পনেন্ট সূচীংক হীনতা ই সুচীক দূষিত কৰে Iতৰলহীন ষ্টকৰ মূল্য তথ্যৰ ভুল ক’ত ?
তিনিটা সমস্যা আছে পঁচা দৰ, নিবিদা সোধা ব্রাউনচ, আৰু মেনুপোলেচনৰ দুর্বলতা I সচাঁকৈ এই সমস্যাবোৰৰ যোগেদি যদি এটা সূচীৰ অৱনতি হয় তেতিয়া তৰলহীন ষ্টকবোৰ ইয়াৰ অংশীদাৰ হয় I
ষ্টক এটাৰ বিণিময়ত এটা ষ্টক তৰল আৰু তৰলহীন হব পাৰে Iসুচীৰ মূল্য গণনা কৰোঁতে আপুনি কি মূল্য লয় ?
তৰলহীন ষ্টকে বেয়া মূল্যৰ ষ্টক বহন কৰে I গতিকে উচ্চমানৰ তথ্য অধিকতম তৰল বিনীময়ৰ পৰা আহিবI ভাৰতত সেয়া হৈছে এন এচ ই I এন এচ ই-ৰ গণনাৰ পৰা এচ পি চি এন এক্স নিফ্টিয়ে মূল্য তথ্য ব্যৱহাৰ কৰেI
পঁচা মূল্য কি ?
ধৰি লওঁ আমি এটা সুচীৰ সামৰণি মুল্য চাইছো I ই এন এছ ই-ত আৱেলি ৩.৩০ বজাৰ এন এচ ই-ৰ ষ্টক বজাৰ স্থিতি প্রতিফলিত কৰিব লাগে I ধৰা হওক তৰলহীন ষ্টক সূচীত আছে I শেহতীয়া বাণিজ্য মূল্য হয়তো এঘন্টা, এদিন বা এসপ্তাহৰ পুৰণি হব পাৰে I আৱেলী ৩.৩০ বজাত ঔদ্যোগিক জগতৰ ভৱিষ্যত কেনে দৰে ষ্টক বজাৰে সামৰি লয় তাক সুচীতোত দেখুওৱা বাঞ্চনীয় I যেতিয়া এটা তৰলহীন ষ্টকে এটা সুচীয়ে কৰা গণনাত পঁচামূল্যবোৰ সোমোৱাই দিয়ে তেতিয়া ই সুচীক অধিক পঁচা কৰি তোলেI
বিড-আক্স-বাউঞ্চ কি ?
ধৰা হওক এটা ষ্টকে ১৪৪০ বিড ১৪৯০আক্সত ত বেপাৰ কৰিছে Iধৰা হওক ১০ মিনিটলৈ কোনো বতৰা নোলাল I কিন্তু তাৰ পাছত ধৰা হওক এটা কিনাৰ আদেশ অহাৰ পিছত (১৪১৯টকাত ) এটা বিক্রিৰ আদেশ আহিছে (১৪৪০ টকাত) Iএই ক্রমিক ঘটনাই ধাৰণা দিয়ে যে ষ্টকৰ মূল্য ৫০ টকালৈ হ্রাস হল Iএয়া এক সম্পূর্ণ ভুৱা মূল্য গতি। এটা ষ্টকৰ যেতিয়া মূল্য সলনি নহয়,যদিও পৰ্কোনো খবৰ আহি নপৰে। আক্স আউঞ্চ হৈছে বিড আৰু আক্স ৰ মাজত হোৱা মূল্যৰ কম বেচৰ উফৰা-উফৰি I এই সলনিবোৰ ভূৱা I এনে সমস্যা ইনলিকুইড ষ্টকত অধিকতম হয়। যেতিয়া এটা সুচীৰ উপাদানে এনে মূল্য সলনিবোৰ দেখুৱাই তেতিয়া ই সুচীক দূষিত কৰে I
বজাৰ প্রভাৱ বিস্তাৰ কি ? এটা সুচীৰ প্রভাৱ বিস্তাৰ কেনেকৈ হয় আৰু কেনেকৈ এটা সুচীৰ প্রভাৱৰ সুৰুঙা হ্রাস কৰিব পাৰি ?
সুচী হৈছে এটা বৃহত্ বস্তু যাক প্রকৃকতে প্রভাৱ বিস্তাৰ কৰা কঠিন। যেতিয়া প্রত্যেক ষ্টকৰ লগত তুলনা কৰা যায় স্বাভাবিকতে ,ডাঙৰ ষ্টকবোৰ সৰু ষ্টক বোৰতকৈ প্রভাৱ বিস্তাৰ কৰা কঠিন। এটা সুচীত কমজোৰী যোগা-যোগ বোৰ হৈছে ডাঙৰ ইন লিকুইড ষ্টকবোৰ। এই বোৰ হৈছে একুলেচৰ গোৰাহা যত এজন এজন প্রভাৱশালী ব্যক্তিয়ে সুচীৰ ওপৰত ন্যূনতম ডৰত উচ্চতম প্রভাৱ পেলায়। অপ্টিমেল সুচীৰ প্রভাৱ বিস্তাৰত এই ষ্টকবোৰৰ আক্রমন থাকে। এয়া হৈছে আৰু এটা কাৰণ যাৰ বাবে বজাৰ সূচীৰ পৰা ইন লিকুইড ষ্টক আতৰাই থোৱা উচিত। অৱশ্যেই এই দিশত বিচাৰে যে এটা সুচীত ষ্টকৰ অৱসায়ন বজাৰৰ মূলধনীকৰণৰ সমপৰিমাণ
ভিন্নতাকৰণে সেয়েহে নিম্নগামী প্রবিৱৰণ আৰু ইন লিকুইড ষ্টকক সুচীৰ পৰা আতৰত ৰখা হয়, আর্দশৰ মধ্য ৰাস্তা কি ?
চি এন এচ আৰু পিএক্স নিফ্টি হৈছে ২২টা বিত্তীয় বিভাগৰ ৫০টা সুবিভক্ত ষ্টক। এইটোৰ বিভিন্ন ব্যৱহাৰ আছে- যেনে দপ্তৰৰ ন্যাসৰ মাপকাঠী নির্দ্ধাৰণ কৰা সুচী জনিত উত্পাদনবোৰ আৰু সুচীৰ ন্যাস বোৰ
চি এন এচ আৰু পিএক্স নিফ্টিৰ চৰ্ত আৰু পৰিচালনা কৰে ইণ্ডিয়া ইনডেক্স চাভিচেচ এণ্ড প্রদাক্ত লিমিলেডে যি এন এচ ই আৰু চি আৰ আই এচ আই এল (CRISIL)ৰ যুক্ত প্রকল্প। আই আৰ এচ এল হৈছে ভাৰতৰ প্রথম বিশেষ কোম্পানী যি সুচীক মূখ্য উত্পাদন হিচাপে গুৰুত্ব প্রদান কৰে আই আৰ এ ৰ ষ্টেন্ডাৰ্ড এণ্ড পৰচ (SNP)লগত বজাৰ কৰা আৰু লাইচেঞ্চৰ চুক্তি আছে , যি সুচী সেৱাত বিশ্বনেতা
সকলো নিফ্টতি ষ্টকবোৰৰ ছমাহৰ মূঠ বেপাৰ মূল্য প্রায় এণ এচ ই-ৰ সকলো ষ্টকৰ বাণিজ্যিক মূল্য ৫২%
নিফ্টি ষ্টকে ৩১ ডিচেম্বৰ ২০০৯ৰ ৬৩%ফ্রি ফ্লট বজাৰক প্রতিনিধিত্ব কৰে
দুই কোটি টকা আকাৰৰ এটা পর্টফলিওৰ এচ এন পি চি এন এক্স প্রভাৱ দৰ হৈছে .১০%
এচ & পি চি এন এক্স নিফ্টি পেচাগত ভাৱে চোৱাচিতা কৰা হয় আৰু ই উত্পাদন বেপাৰৰ বাবে আর্দশনীয়
২৬ জুন ২০০৯ৰ এচ এক্স ‘ফ্লি ফ্লট’ উপায়েৰে কম্পিউটাৰত ৰখা হৈছে
এচ & পি চি এন এক্স নিফটি
সম্পূর্ণ আর্থনৈতিক গৱেষণাৰ ভিত্তিত এচ&পি চি এন এক্স নিফটি ৰ অৱস্থিত। এচ & পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ সুচীৰ ভিতৰত নিয়ম প্রণয়ন কৰিবলৈ ত্রিলিয়ন গণনা কৰা হৈছে। এই কামটোৰ ফলাফল লক্ষনীয় ভাৱে সহজ। (ক) ব্যৱহাৰৰ শূদ্ধ আকাৰ হৈছে ৫০ খ) এচ & পি চি এন এক্স নিফটি ৰ বাবে বিবেচনা কৰা ষ্টকবোৰ প্রভাৱ দৰৰ আধাৰত অৱসায় (লিকুইড) হব লাগিব গ) ৫০টা সর্ববৃহত্ ষ্টকে যি উপযুক্ততা বহন কৰিব পাৰে। সি সূচীৰ ভিতৰলা তদর্থ প্রক্রিয়াৰ। যি আগৰ বছৰত সুচীৰ গাঠনিত ব্যৱহাৰ হৈছিল সেয়া এচ & পি চি এন এক্স নিফটি ৰ বিপৰীত , যত সুচীৰ বুজনীৰ ওপৰত গঠন কৰা হৈছিল আৰু যত বৈজ্ঞানিক আধাৰ নাছিল। যি গৱেষণাই এচ & পি চি এন এক্স নিফটি লৈকে আগুৱাই নিলে সেয়া বিশ্বদৰবাৰত সুসন্মানীত এটা প্রচেষ্টা। যি ষ্টক বজাৰৰ সুচী গঢ়াৰ উন্নত বুজনী দিয়ে সুচী গঢ়োতে বজাৰৰ সুক্ষ্ম গঠনৰ বিবেচনা সমূহ অজয় শ্বাস আৰ চুজান থমাচৰ , চি ডি ও টি ৰিচাচ চিমপজি,য়াম প্রচিডিংচ, চামাৰ ১৯৯৮ পৃষ্ঠা ১৭৩-১৯৩ৰ ‘মাৰকেট মাইক্রষ্টাকচাৰ কমচিডাৰচনচ ইন ইনডেক্স কনচটাকচন‘ চাওক
প্রভাৱ দৰ কি ?
ধৰা হওক এটা ষ্টকে দ্ৰুতগতিত বেপাৰ কৰিছে আৰু ১০১ খুজিছে। আমি কও এশ টকা আদৰ্শ দৰ। এতিয়া ধৰা হওক ১০০০অংশ (শ্বেয়াৰ)ৰ কিনা আদেশ ১০২টকা হৈছে। এতিয়া আনি কও যে ১০০০অংশৰ বজাৰৰ প্রভাৱ মূল্য ২% । যদি ২০০০অংশ ৰ কিনা আদেশ ১০৪ টকা হৈছে তেতিয়া আমি কও যে ২০০০অংশৰ বজাৰৰ মূল্য ৪%। এটা ষ্টকৰ অৱসায়ন হৈছে বজাৰ প্রভাৱ দৰৰ উত্তম উপায়। এটা সুচী প্রকৃততে বেপাৰ কৰোতে সঠিক ভাৱে দৰৰ সন্মুখীন হোৱাই প্রতিফলিত কৰে। এটা ষ্টকে এচ & পি চি এন এক্স নিফটি ত ভর্তি হোৱা সম্ভাৱনাৰ যোগ্য হবলৈ নিশ্চয়কৈ .৭৫% বজাৰ প্রভাৱ দৰৰ তলত থাকিব লাগিব, যেতিয়া এচ&পি চি এন এক্স নিফটি-য়ে আধা কোটি টকা বেপাৰ কৰে।
এটা এচ & পি চি এন এক্স নিফ্টি বেপাৰ মানে কি বুজে ?
পূর্বতে আমি কৈছো যে সুচীয়ে সুচীৰ উপাদনক প্রাধান্য দিয়ে আৰু এটা স্তকৰ ভৰ বজাৰত মুলধনীকৰণৰ লগত সমানুপাতিক। এই ধাৰণাটো এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। যদি আপুনি এচ&পি চি এন এক্স নিফটি –ৰ গোটেই ৫০টা ষ্টক কিনে সঠিক সমানুপাতিক, তাক কোৱা হব এটা সুচীৰ বেপাৰ।
পূর্ণ এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ ৫ মিলিয়নৰ বেপাৰৰ প্রভাৱ দৰ কি ?
প্রভাৱ দৰ .১% বা তেনে দৰ প্রভাৱ দৰ হিচাপে ভৱাতো বিপদমুক্ত। তাৰ মানে যদি এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ১০০০ হয় তেন্তে ১০০১ৰে কিনা আদেশ যায় আৰু ৯৯৯ ত বিক্রিৰ আদেয পায়। সমগ্র এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ক একে লগে কিনিবলৈ বা বেচিবলৈ এন এচ ই এণ ই এ টি শ্বফৱেৰৰ বিশেষ সুবিধা আছে। প্রভাৱ দৰ নিৰ্ধাৰিত নহয় বজাৰৰ অৱসায়নৰ ওপৰত ইয়াৰ সালসলনি নির্ভৰ কৰে অৱশ্যেই এচ & পি চি এন এক্স নিফ্টি প্রভাৱ দৰৰ সময়ৰ লানী(টাইম চিৰিজ)হৈছে বছৰ ধৰি বজাৰৰ অৱসায়নত সালসলনিৰ উপায়।
সুচ্যাংকৰ পূনৰীক্ষন
সময়ে সময়ে সুচ্যাংক কিয় সলনি হয়?
অৱসায় স্তক এটাক ভাল থাৰ্মোমিটাৰ হিচাপে ধৰি লোৱা হওক যি স্তকটোৰ প্ৰকৃত মূল্যৰ সঠিক তথ্য ডাঙি ধৰিব পাৰে | ইয়াৰ কাৰণে ই বহল আৰু সক্রীয় ভাৱে বেপাৰ কৰে | ইল্লিকুইদ স্তকৰ দৰ হৈছে এটা কম মানদন্দৰ থাৰ্মোমিটাৰে দিয়া তথ্য যি সুদৰ ............(চিকিউৰিটিৰ প্ৰকৃত মূল্য)ৰ বিষয়ে কুঢ়ালপূৰ্ণ তথ্য দাঙি ধৰে | দেশৰ ৫০টা উত্তম থাৰ্মোমিটাৰ আৰু সেইবোৰৰ মূল্যৰ গড় উলিযাই এছ পি চি এন এস্ক নিফ্টিত গঢ়িবলৈ চেষ্টা কৰে | সময়ৰ গতিত, উন্নত থাৰ্মোমিটাৰ উপলব্ধ (এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টি নথকা ডাঙৰ, অৱসায় ষ্টক সমূহ) হয় . আমি বিচাৰিম যাতে এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টিয়ে যিমান দুৰ সম্ভৱ উত্তম থাৰ্মোমিটাৰবোৰ ব্যৱহাৰ কৰে I গতিকে আমি এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টিৰ ভিতৰৰ পৰা অতি কমজোৰি থাৰ্মোমিটাৰ উলিয়াই তাত নতুন ষ্টকটো ইয়াত গ্ৰহণ কৰো I পৃথিৱী সলনি হয় আৰু সেই বাবে সুচাংক ও সলনি হব লাগে . তথাপিও এই সলনি তাত্ক্ক্ষনিক হব নালাগে I যদি তেনে হয় ই সুচাংকৰ চৰিত্ৰ ঠান বান কৰিব I সুচাংকৰ পুনৰিক্ষণ কৰিবলৈ এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টিয়ে স্বস্ব, গৱেষণাগত আৰু ৰজহুৱা ভাবে বন্ধা নিয়ম ব্যৱহাৰ কৰে I এই নিয়ম সমূহ সুচাংকৰ সমষ্টিত তাৰতম্য আনিবলৈ প্ৰায়েই ব্যৱহাৰ কৰা হয় I সুচাংকৰ প্ৰত্যেক চিকিউৰিটিৰে যাতে যোগ্যতা থাকে তাৰ বাবে প্ৰতি ৬মাহৰ অন্তৰত সূচ্যাংকৰ পুনৰীক্ষন কৰা হয় I এবাৰ আই দি বি আই ক তালিকাভূক্ত কৰা হোৱা নাছিল; এছ বি আই এবাৰ ইল্লিকুইদ হৈছিল. ইনফছিস এবাৰ নিৰাৰ্থক চফ্টৱেৰ স্তাৰ্ত আপ হৈছিল I পৃথি সলনি হয় আৰু এটাৰ পাছত আন এটা ষ্টক এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টিত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে. এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টিত হোৱা প্ৰত্যেক সলনি সৰু I সেই বাবে সূচ্যাংক ক্ৰমশভাৱে বজায় ৰখা হৈছে. তথাপিও সকলো সময়ত এছ&পি চিএনএক্স নিফ্টি এ দেশৰ ৫০টা অতি দৰকাৰী অৱসায় ষ্টকক প্ৰতিনিধিত্ত্ব কৰে, যাতে ইয়াৰ পৰা উত্ত্ম থাৰ্মোমিটাৰবোৰে এটা সূচ্যাংক গঢ়িব পাৰে I
এটা ষ্টক উলিয়াই গৈ আৰু এটা নতুন ষ্টক সোমাই আহোঁতে/আহিলে সূচাংকৰ স্তৰত তুল্যতা থাকিবনে?
নহয়, গঠনৰ মাজত সালসলনি হোৱাৰ স্বত্তেও কিছু গাণিটিক সূত্রই নিশ্চিত কৰে যাতে কালি আৰু আজিৰ মান তুলনামূলক হয়Iপর্টফলিওক এটা সূচাংক হিচাপে ভাৱক Iযদিও পর্টফলিও সলনি হয় তথাপিও প্রতি দিনে ৰাতিয়ে তাৰ প্রবিৰণ দিয়াৰো অর্থ আছেI এই উর্ধকামী প্রবিৱৰণ বোৰ হৈছে সুচীৰ স্তৰ I
ৰাজনৈতিক হেঁচাৰ অর্থত সুচীৰ পুণৰীক্ষন ভয়ানক যেন শুনি Iলাভ লোকচানৰ কথা আগত ৰাখি ক্রেতা বা বিক্রেতা সকলে তেওলোকে কিনা এটা ষ্টক এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিলৈ ঠেলি দিব নিবিচাৰে নে ?নতুবা সুচীটো বিবেচনা কৰোতে তেওঁলোকে এটা ষ্টক আঁতৰাই দিয়েনে ?
তেওঁলোকে নিশ্চয় কৰিব Iসুচী পুণৰীক্ষনৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ আই আই এচ এল- ৰ আভ্যান্তৰীণ কমিটিত কোনো ষ্টক বেপাৰী নাথাকে Iইয়াৰ ওপৰিও ,কিছু নিৰপেক্ষ, ৰাজহুৱাভাৱে নির্ধাৰিত নিয়ম আছে যিয়ে ষ্টকবোৰ সুচীৰ ভিতৰলৈ বা বাহিৰলৈ কেতিয়া যাব সেয়া নির্ণয় কৰে I তাত ব্যক্তিগত বিচাৰৰ বিচাৰৰ কোনো ফল নাই I
উচ্চ মানৰ তথ্য
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ সামৰণি মুল্য কেনেকৈ গণনা কৰা হয় ?
শেষৰ আধা ঘন্টাত সুচীৰ উপাদানৰ সামৰণি মূল্যবোৰৰ গ্রহণ যোগ্য গড়ৰ মান উলিয়াই নিফ্টিৰ সামৰণি মূল্য গণনা কৰা হয়I
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ সামৰণি মুল্যৰ বিশেষত্ব কি ?
ভাৰতত এন এচ ই-ৰ উত্তম নীৰিক্ষণ পদ্ধতি আছে Iসেই বাবে বজাৰ প্রভাৱৰ থল তাত নুন্যতম I বজাৰত এন এচ ই –ৰ নীৰিক্ষণ বিভাগৰ পেচাদাৰী কর্মচাৰীৰ কোনো স্থান নাই I এই স্বার্থজনীত বির্তকবোৰ আতৰোৱাৰ ফলত বজাৰ প্রভাৱ আতৰ কৰা বিষয়তোৱে অধিক সততাৰে গুৰুত্ব পায়I প্রতিদিনে বহু মিলিয়ন শ্বেয়াৰ এন এচ ই-ত বেপাৰ হয় যিয়ে বৃহত্ পৰিমাণৰ আদেশ বোৱাত নিয়ন্ত্রন কৰে I অৱসায়ন আৰু অসংখ্য বজাৰ খেলুৱৈয়ে অনা আদেশৰ ধাৰৰ বাবে সামৰণি মুল্যৰ প্রভাৱ খুব কঠিন হয়, I সেইবাবে তাত দেখা দিয়া মূল্যবোৰ অতি নির্ভৰযোগ্য I এন এচ ই-ৰ সর্ববৃহত্ বানিজ্যিক জোৰ (পঁচা মূল্য কৰি) আছে আৰু ইয়াৰ বিড-আক্স নিশ্রিদ্র ভাৱে বিয়পি আছে Iএন এচ ই-ৰ সকলো ষ্টকৰ বাকীৰ আকাৰ I ০৫ টকা ,যিয়ে বিড-আক্স নিচিদ্র কৰাত অনুপ্রেৰণা দিয়ে I
লাভাংশ কি ?
টি ভি আৰু বাতৰি কাকতত দিয়া এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-হৈছে প্রকৃততে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি মূল্য সুচী I ই অকল মূল্যৰ দৰত হোৱা সালসলনিহে প্রতিফলিত কৰে Iআই আই এচ এল-এ এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ মুঠ প্রবিৱৰণৰ সুচীৰ দৰে এটা বস্তু I ইয়ে সুচী পর্টফলিও লাভাংশৰ সৈতে দেখুৱাই I ই হৈছে অংশীদাৰী পুজিৰ লাভাংশ আয় কৰাৰ সঠিক মাপ-কাঠী Iএচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ আৰু এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি টি আৰ (টোটেল ৰির্টান)এ তিনি নৱেম্বৰ ১৯৯৫ চনৰ আধাৰ,এহেজাৰ হিচাপে ধৰে I প্রায় ছবছৰৰ পাছত ২০০১ চনৰ ৩১ডিচেম্বৰত এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ১০৫৯.০৫-ত আছিল Iআনাহাতে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি টি আৰ ১১৫০.২৪-ত আছিল I মাজৰ সময়ছোৱাত পুনৰ বিনিয়োগ কৰি পোৱা প্রবিৱৰণ হৈছে দুয়োটা স্তৰৰ পার্থক্য I
আপুনি কয় যে এটা এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি পর্টফলিও কিনিলে একেই প্রবিৱৰণ পোৱা যায় কাৰণ এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি সুচীত শতাংশ সলনি হয় Iকিন্তু মার্কেট কেপ-বোৰ সলনি হলে প্রতিদিনে ভৰ –মান সমূহ সলনি কৰি থাকিব লাগিবনে ?
নহয়, মার্কেট কেপেৰে ভৰা সুচ্যাংক হৈছে ‘’চেল্ফ ৱেইটিং’’ Iইয়াৰ অর্থ হৈছে যেতিয়া মূল্য সলনি হোৱাৰ বাবে ভৰ সলনি হয়, তেতিয়া কালিৰ সুচ্যাংক পর্টফলিও ক্রমিক ভাৱে আজিৰ পর্টফলিওৰ সুচাংক হব Iসেয়ে স্বাভাৱিক পৰিস্থিতিত কিনা আৰু ধৰি ৰখা সীর্ধান্ত সেই বোৰ , যি বোৰ সুচ্যাংকৰে প্রবিৱৰণ অনুসৰণ কৰোঁতে প্রয়োজনীয় Iলক্ষ্য কৰক,এজন এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি পর্টফলিওৰ অধিকাৰী লাভৱান হয়I ইয়াক সাধাৰণ এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ লগত তুলনা নকৰি এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি টি আৰ সুচাংকৰ লগত তুলনা কৰিব লাগেI
গতিকে এটা সুচ্যাংকৰ ভৰ কেতিয়া সলনি হয় ?
যেতিয়া কর্পৰেট ক্রিয়া বোৰ ঘটে তেতিয়া বজাৰৰ মূলধনী কৰণ সলনি হয় আৰু ভৰ খাপ খুৱাব লগীয়া হয় Iঅধিকাৰ প্রসংগ, ৰাজহুৱা প্রসংগ আৰু যৌথকাৰীবোৰ, সকলোৱে এনে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে Iঅৱশ্যে যেতিয়া সুচ্যাংকৰ গোট সলনি হয় তেতিয়া পর্টফলিও মিলাব লাগে আৰু তেহে ধাৰবোৰ সঠিক হয় I ইয়াৰ কাৰণে প্রয়োজন হয় বিতং আৰু একেৰাহে ব্যৱহৃত নীতি সমূহ Iআই আই এচ এল-ত এইসমূহ নীতি যথেষ্ট আকৰ্ষণ আৰু গুৰুত্বৰ বিষয় হৈ আহিছে I
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ কি বুৰঞ্জীমুলক তথ্য উপলব্ধ ?
ক্রমে তিনি জুলাই ১৯৯০ আৰু ৬ নৱেম্বৰ ১৯৯৫-ৰ পৰা এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি টি আৰ উপলব্ধ I বুৰঞ্জীমুলক বুদ্ধিৰে গণনা কৰা হয় I ইয়াৰ অর্থ, আগৰ বছৰ বোৰৰ যোগেদি সুচ্যাংক গোট লাহেকৈ উপৰলৈ উঠি যায় Iবুৰঞ্জীমূলক নিফ্টি আৰ নিফ্টি টি আৰ গৱেষকৰ বাবে অতি উপযোগী I
মই এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ তথ্য পাম ?
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু অন্য সুচাংকবোৰৰ তথ্য এন এচ ই ৱেভচাইটৰ সুচ্যাংকসমূহ/পৰিসংখ্যাৰ অন্তৰ্গত উপলব্ধ I
সুচাংক ন্যাসবোৰ
সুচাংক ন্যাসৰ বাবে কি সুচ্যাংক ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে ?
এজন অংশীদাৰী পুজিৰ বিনিয়োগ কাৰীৰ দৃষ্টিৰে ন্যাস প্রৱন্ধকে সঠিক ভাৱে সুচ্যাংকৰ ওপৰত প্রবিৱৰণ বঢ়াব লাগে I এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু বহু সুচাংক প্রৱন্ধৰ বিতং কার্যকলাপে সৰকি অহা অৱসায়ণ সঠিক ভাৱে ধৰা পেলোৱাত সহায়কাৰী I যেতিয়া বিনিয়োগকাৰীয়ে দেখে যে এটা এটা সুচ্যাংক ন্যাসে এটা সুচাংক ন্যাসৰ প্রবিৱৰণবোৰ বঢ়াব পৰা নাই, তেতিয়া তেওঁলোকৰ যথেষ্ট ভয় হয় আৰু উত্পাদনটো এৰি দিয়ে I ভাৰতত যথা সম্ভৱ সঠিক ধৰা পেলোৱাৰ কার্যত এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি উত্তমI
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি- ত কি সূচ্যাংক ন্যাস উপলব্ধ ?
আজিৰ দিনত বিনিয়োগকাৰীয়ে সুচ্যাংক ন্যাসত কম আশংকাৰে দীঘলীয়া ম্যাদত বিনিয়োগ কৰিবলৈ চায় I সুচ্যাংক ন্যাসৰবোৰৰ আৰু তাৰ কৃতকার্যতা বহন কৰে ন্যাসবোৰৰ নিম্ন অস্থিৰতা আৰু তাৰ পছন্দৰ ওপৰত I
বহু নামজ্বলা ভাৰতৰ অংশীদাৰী পুঁজি সমূহে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি সুচ্যাংক ন্যাসৰ সম্প্রসাৰণত ব্যৱহাৰ কৰে I
ক) সুচ্যাংক ন্যাস সমূহ-
জুলাই ১৯৯৯ –ত মুখ্য পি এন বি এ এম চি প্রা: লি:এ আৰম্ভ কৰা এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি-ৰ সুচ্যাংক ন্যাসৰ পৰিকল্পনাৰে আৰম্ভ কৰা মুখ্য সুচ্যাংক ন্যাস I
মার্চ ২০০০ ইউ টি আই – এ এম ছি প্রা: লি:এ আৰম্ভ কৰা ইউ টি আই নিফ্টি সুচ্যাংক ন্যাস
জুন ২০০০চনত ফ্রেংকলীন টেম্পলটন এ এম চি (ইণ্ডিয়া) প্রা লি –এ আৰম্ভ কৰা ফ্রেংকলীন ইণ্ডিয়া সুচ্যাংক ন্যাস
২০০১ চনৰ ফ্রেব্রুৱাৰীত ফ্রেংকলীন টেম্পলটন এ এম চি(ইণ্ডিয়া) প্রা: লি:আৰম্ভ কৰা ফ্রেংকলীন ইণ্ডিয়া কৰ ন্যাস
২০০১ ডিচেম্বৰ চনৰ এচ বি আই ফাণ্ড মেনেজমেন্ট লিমিটেডে আৰম্ভ কৰা এচ বি আই মেগনাম সুচ্যাংক ন্যাস
২০০২ চনৰ ফ্রেব্রুৱাৰীত আই চি আই চি আই প্রুডেনচিয়েল এ এম চি লি:এ আৰম্ভ কৰা আই চি আই চি আই প্রুডেনচিয়েল সুচ্যাংক ন্যাস
জুলাই ২০০২ চনত এইছ ডি এফ চি এ এম চি লি: এ আৰম্ভ কৰা এইছ ডি এফ চি ইনডেক্স ফান্দ নিফ্টি
২০০৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত টাটা এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা এইছ ডি এফ চি ইনডেক্স ফান্দ নিফ্টি প্লেন
২০০৮ চনৰ জানুৱাৰীত আই এন জি ইন্ভেস্তমেন্ত (ই) লি: এ আৰম্ভ কৰা আই এন জি বৈচ্য নিফ্টি প্লাচ ন্যাস
২০০৪ চনৰ চেপ্তেম্বৰ্ত কানাড়া ৰ’বেকা এ এম চি লি: এ কানাড়া ৰ’বেকা নিফ্টি সুচ্যাংক ন্যাস
আই এণ জী ইনভেষ্টমেন্ত মেনেজমেন্ত(আই)লি: এ জানোৱাৰী ২০০৪ চনত আৰম্ভ কৰা আই এণ জী ৱৈশ্য নিফ্টি প্লাচI
কানড়া ৰ’বেকো এ এম চি লি: এ চেপ্তেম্বৰ ২০০৪ ত আৰম্ভ কৰা কানড়া ৰ’বেকো নিফ্টি প্লাচ ন্যাস I
২০০৫ চনৰ ম’ত প্ৰিন্সিপাল পি এন বি এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা প্ৰিন্সিপাল জুনীয়’ৰ কেপ ন্যাস
২০০৭ চনৰ জুনত ৰিলায়েন্চ কেপিটেল এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা ৰিলায়েন্চ ইকুইটি এডভান্তেজ সুচ্যাংক ন্যাস
২০০৮ চনৰ ম’ত ৰেলিগেয়াৰ এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা ৰেলিগেয়াৰ বেংকিং ন্যাস
২০০৮ চনৰ জুনত ৰিলায়েন্চ কেপিটেল এ এম চি লি: এ আৰম্ভ কৰা ৰিলায়েন্চ কুৱেন্ত প্লাচ
২০০৯ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত টওৰাচ এ এম চি লি: এ আৰম্ভ কৰা টওৰাচ এথিকেল ন্যাস
২০০৯ চনৰ ম’ত ইদেলৱেইছ এ এম চি লি: এ আৰম্ভ কৰা ইদেলৱেইছ নিফ্টি এনহেনচাৰ ন্যাস
জে এম ফাইনেনচিয়েল এ এম চি প্ৰা: লি: এ ২০০৭ জুন ত আৰম্ভ কৰা জে এম নিফ্টি প্লাচ ন্যাস I
(খ) এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস :
২০০২ চনৰ জানুৱাৰীত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা এটা বিঈ ই এচ এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস
২০০৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা জুনীয়’ৰ বিঈ ই এচ হৈছে এটা চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰত হোৱা এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস
২০০৩ চনৰ জুলাইত ইউ টি আই এ আৰম্ভ কৰা এছ ইউ এন ডি ই আৰ নামৰ এটা এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস
২০০৪ চনৰ ম’ত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা বেংক বিঈ ই এচ এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস
২০০৫ চনৰ আগষ্টত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা বেন্সমাৰ্ক স্প্লিত কেপিটেল
২০০৭ চনৰ চেপ্তেম্বৰত লিক্সৰ ইন্তাৰ্নেশ্ব্নেল এচেট মেনেজ্মেন্তে আৰম্ভ কৰা লিক্সৰ ই টি এফ ইন্ডিয়া
জুলাই ২০০৭ চনত ডিইটছ এ ঝী এ বেংকে আৰম্ভ কৰা ডি বি এক্স -ত্ৰেকাৰ্চ এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ই টি এফ
২০০৭ চনৰ অক্টোবৰত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা পি এছ ইউ বেংক এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ আচঁনি
২০০৭ চনৰ অক্টোবৰত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা ক’টাক পি এছ ইউ বেংক এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ আচঁনি
২০০৮ চনৰ আগষ্টত ৰিলায়েন্চ কেপিটেল এ এম চি লি: এ আৰম্ভ কৰা ৰিলায়েন্চ বেংকিঙ ই টি এফ
২০০৮ চনৰ ম’ত কুৱান্তাম এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা কুৱান্তাম ইন্ডেক্স ফান্ড এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ ন্যাস
২০০৮ চনৰ নবেম্বৰত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা বেন্সমাৰ্ক এচ&পি চি এন এক্স ৫০০ ন্যাস
২০০৯ চনৰ জানুৱাৰীত বেন্সমাৰ্ক এ এম চি প্ৰা: লি: এ আৰম্ভ কৰা শ্বাৰিয়াহ বেন্সমাৰ্ক এক্সেইন্জ ত্ৰেডেদ আচঁনী
(গ) উল্লেখিত গ্ৰাহক সকলৰ ডিবেনচাৰ্চ ৰ বিলিকৰণ :
মৰ্গেন স্তেনলি ইন্ডিয়া প্ৰা: লি:
জে পি মৰ্গেন চিকিউৰিটিজ ইন্ডিয়া প্ৰা: লি:
এ বি এনে এম আৰ ও চিকিউৰিটিজ ইন্ডিয়া প্ৰা: লি:
ডিইটচ ইন্ভেস্তমেন্ত ইন্ডিয়া প্ৰা: লি:
চিটি ফাইনেনচিয়েল কনজিউমাৰ ফাইনেন্চ ইন্ডিয়া লি:
ৰেংক ইন্ভেস্তমেন্ত & ক্ৰেডিত ইন্ডিয়া লি:
ক’টাক মাহীন্দ্ৰা ইন্ভেস্তমেন্তটচ লি:
ডি এচ পি মেৰীল লিংক কেপিটেল লি:
চিটিকৰ্প ফাইনেন্চ(আই)লি:
এডেলৱেইছ কেপিটেল লি:
(গ) উল্লেখিত গ্ৰাহকে বিলিকৰণ কৰা বীমা উত্পাদন
বাজাজ আলিয়ান্জ লাইফ ইন্চিউৰেন্চ কোম্পানী লি:
আভীভা লাইফ ইন্চিউৰেন্চ কোম্পানী ইন্ডিয়া লি:
আই ডি বি আই ফ’ৰ্টিছ লাইফ ইন্চিউৰেন্চ কোম্পানী লি:
ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ
সূচ্যাংকৰ ভৱিষ্যত কি?
২০০০চনৰ ১২ জুনত এন এছ ই এ ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চত বেপাৰ আৰম্ভ কৰে। ভৱিষ্যতে সুচ্যাংক বজাৰৰ বাবে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি হৈছ এটা এককভাবে সু-সজ্জিত সুচ্যাংক, কাৰণ-(ক) নিম্ন বজাৰ প্ৰভাৱ মূল্য আৰু (খ) হেদজীঙৰ উচ্চ উপকাৰীতা এচ&পি চি এন এক্স ৰ ভাল ভীন্নত্কৰনে নিম্ন প্ৰাৰম্ভিক মূল প্ৰয়োজনীয়তা সমূহ চালু কৰিব | শেষত,এন এচ ই মূল্য ব্যৱহাৰে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ এ বিভিন্ন দৰত ষ্টকৰ বেপাৰ কৰা সুবিধা পায় |
হেদজীঙৰ উপকাৰীতা কি?
ধৰি লওক আপোনাৰ এটা প’ৰ্টফলিয় আছে আৰু আপুনি হেদজীঙৰ বাবে ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ ব্যৱহাৰ কৰে |উচ্চ হেদজীঙৰ ফল দিয়া সূচাংক হৈছে এটা ভাল সুচ্যাংক | ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল , সুচ্যাংকটোৱে আপোনাৰ প’ৰ্টফলিয় ৰ লগত ভাল সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিব লাগিব| যেতিয়া এজন প’ৰ্টফলিয় ৰ মালিকে শিঘ্ৰে ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ বিক্ৰি কৰে তেতিয়া এটা ভাল সুচ্যাংক ই এটা আতি উচ্চ বিপদ লঘো কৰায় | ভাৰতত এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিয়ে সকলো ৰকমৰ প’ৰ্টফলিয়ৰ লগত,আন সুচ্যাংকৰ তুলনাত,সু-সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলে | এইটো অকল সুচ্যাংকই নহয় ,সকলো ষ্টকতে প্ৰযোজ্য |
১০টা অতি অৱসায় ষ্টকৰ সৈতে এটা সৰু প’ৰ্টফলিয় নবনাওনো কিয় যাতে সৰু প’ৰ্টফলিয়টোৱে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি লগত সৰ্ব্বোচ্চ সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিব পাৰে?
এইয়া অৱশ্যেই কৰিব পৰা যায় | এইয়া কৰনীয় নে? সেইয়া নিৰ্ভৰ কৰে মূল্য আৰু লাভৰ ওপৰত | নিম্নতম বজাৰ প্ৰভাৱ মূল্যেৰে ১০টা ষ্টকৰ ভৰ গণনা কৰি এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ সৈতে অধিকতম সম্পৰ্ক গঢ়া সহজ নহয় | (এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ লগত অধিকতম জড়িত থকা ১০ষ্টক প’ৰ্টফলিয় গণনাৰ বাবে এডভানচ্দ প’ৰ্টফলিয় টে্কনোল’জিজ এ পি টি-এইছ টি টি পি://ডব্লিউ ডব্লিউ ডব্লিউ .এ পি টি এল টি ডি.ক’ম ৰ ড: জণ ব্লিন ৰ ৰিস্ক স্ত্ৰাকচাৰ অফ ইন্ডিয়ান ষ্টকক্স চাওক|এইয়া পোৱা যায় ড:তোশ্বাৰ ৱাঘ্মাৰে ই সম্পাদনা কৰা "ইনভেস্ত ইন্ডিয়া"ৰ টাটা মেকগ্ৰো হীল চিৰিজ ১৯৯৭-এইছ টি টি পি://ডব্লিউ ডব্লিউ ডব্লিউ .আই আই ই এফ.ক’ম ৰ "দি ফিউচাৰ অফ ফান্ড মেনে্জমেন্ত ইন ইন্ডিয়া" নামৰ কিতাপ ত |)
এনে কামত বিশেষ লাভ নাই |এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি এনে বিশেষ আৰ্হিৰে গঠিত কৰা হৈছে যাতে সম্পূৰ্ণ সুচ্যাংক প’ৰ্টফলিয়ৰ বেপাৰ কৰোঁতে ইয়াৰ শুবিধা হয় | ই আন বজাৰৰ বিপৰীত,য’ত ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ অহাৰ আগত সূচাংক্বোৰ উঠি আহিছে,আৰু সেইবোৰৰ বেপাৰ কৰিবলৈ উপায় উলিয়াব লগা হৈছিল | যেনে ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ,এচ&পি ৫০০ সুচ্যাংক অহাৰ আগত,বিদ্যমান আছিল | যেতিয়া ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ বেপাৰ আৰম্ভ কৰিছিল,দালালে সুচ্যাংক বেপাৰ কৰাৰ ৰাস্টা উলিয়াব লগা হৈছিল | ৫০০ ষ্টকৰ ফ্ল’ৰযুক্ত ণিউয়’ৰ্ক ষ্টক এক্সিইন্জ ত বেপাৰ কৰা অসাৰ আছিল | ইয়ে ২৫০ টা ষ্টক প’ৰ্টফলিয়বোৰ সন্ধান দিয়াৰ দৰে এক মহান সৃচ্টিশীলতালৈ আগুৱাই দিলে, যি এচ&পি ৫০০ৰ লগত সু-সম্পৰ্ক বজাই ৰাখে | ভাৰতত, এনে ধৰণৰ সমস্যাৰ সন্মূখীন হ’বলৈ প্ৰয়োজন নাই | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি হৈছে ইন্ডেক্স ফিউচাৰ্চ ৰ আধাৰ,আৰু ইয়াক এনে আৰ্হি দিয়া হৈছে যাতে পোন্পটীয়া বেপাৰ কৰোঁতে শুবিধা হয় |
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ বিকল্প
আন সূচ্যাংকৰ লগত এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি কেনে দৰে তুলনা হয়?
প্ৰাত্যক যান্ত্ৰিক কাৰকে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ সমৰ্থন কৰে |
ভিন্নতকৰণ : - এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি হৈছে এক ভিন্ন সুচ্যাংক যি সঠিক ভাৱে সমগ্ৰ বজাৰৰ স্থিতি প্ৰতিফলিত কৰে | এচ&পি চি এন এক্স ৰ ৰিৱাৰ্ড-তু-ৰিস্ক অনুপাতত আন আগশাৰী সুচ্যাংকবোৰতকৈ উচ্চ,যাতে তুলনমূলক ভাবে কম কম বিপদেৰে ই অধিক আকৰ্শণীয় প’ৰ্টফলিয় হৈ একে ধৰণেৰে প্ৰবিৱৰন দিয়ে|
অৱসায়ন : - ১০৫% অৱসায়ন অনুপাতে,এবছৰ ধৰি (অক্টোবৰ ১৯৯৮ ৰ পৰা অক্টোবৰ ১৯৯৯ লৈ) এন এচ ই বেপাৰৰ পৰিমান,৯০ টা ষ্টকৰ বাবে ৩.৫ত্ৰিলিয়ন টকা আছিল | অৱসায়ন অনুপাত হ’ল, এবছৰৰ বেপাৰৰ পৰিমান বজাৰ মূলধনীকৰনেৰে হৰণ কৰি উলিওৱা মান|
হেডজিংঙৰ উপকাৰীতা : - এন এচ ই আৰু নিফ্টি স্তকৰ উন্নত অৱসায়নৰ বাবে ফিউচাৰ্চ ৰ মূল বিপদ কমিব | আন সুচ্যাংকৰ তুলনাত ভাৰতত নিফ্টি তিপিকেল প’ৰ্ট্ফ’লিয় ৰ্সৈতে উচ্চ সম্পৰ্ক আছে | এই দুয়োটা কাৰনে সূচায় যে নিফ্টি ফিউচাৰ্চ ব্যৱহাৰ কৰি হেডজিংঙ কৰা উচিত|
শাসন: - আই আই এচ এল ত এটা চাকৰীয়াল গোটে নিফ্টি চোৱা চিটা কৰে | স্তেণ্ডাৰ্ড & পুৱ’ৰ্স ৰ যান্ত্ৰিক সহাযত এন এচ ই আৰু চি আৰ আই এচ আই এল এ স্থাপন কৰা এট কোম্পানী | এটী তিনি পৰ্য্যায়ৰ শাসন আৰ্হি আছে যি আই আই এচ এল ৰ সন্চালক সকলৰ ব’ৰ্ড ইন্ডেক্স পলীচী কমিটী আৰু ইন্ডেক্স মেইন্তেনেন্স উপকমিটী | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰকাশিত আৰু পেচাগতভাবে প্ৰণয়ন কৰা হৈছে,যাতে সুচ্যাংক পুনৰীক্ষন আৰু কৰ্পৰেটৰ কাম্বোৰ গত লগাব পাৰে | ভাৰতীয় স্থিতিবোৰ আগত ৰাখি এই নিয়মবোৰ ভাবি উলিউৱা হৈছে যাতে ই সুচ্যাংক ন্যাসবোৰৰ চাব পাৰে| এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত, তিনিটি কাৰণত-
(ক) উচ্চ মানৰ পৰীক্ষনেৰে উচ্চ অৱসায়ন বিনিময়ৰ পৰা সুচ্যাংকৰ স্তৰ গননা কৰা হয় ;
(খ) এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ এটা ডাঙৰ বজাৰ মূলধনীকৰন আছে যাৰ ফলত সূচাংকৰ ওপৰত হোৱা এটা ষ্টক মূল্যৰ গতি সৰু হয়;
(গ)প্ৰাকৃতিক ভাবেএচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ গণনাত বজাৰ মূলধনীকৰণৰ অনুপাত অৱসায়নৰ প্ৰয়োজন| এনেকৈ প্ৰভাৱ্শালী ব্যক্তিৰ কমযোৰী সম্পৰ্কবোৰৰ ওপৰত কৰিব পৰা আক্ৰমনৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰি| দিঘলীয়া সময়ৰ শাৰী উপলব্দ্ধ হোৱা হেতুকে গৱেষনা সম্ভৱ যাৰ বাবে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ ব্যৱহাৰ্কাৰীৰ উপকাৰ হয়| ১৯৯০ চনৰ জুলাইৰ পৰা এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ মুঠ প্ৰবিৱৰনৰ সুচ্যাংক শাৰী নিৰীক্ষন কৰা হয় | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিক সহায় কৰে:এন এচ ই,ক্ৰিচিল আৰু এচ&পি য়ে |
অভিভাৱক:
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিৰ কেনেদেৰে উৎপত্তি হ’ল?
১৯৯৪ চনৰ নভেম্বৰ মাহত এন এচ ই ইকুইতিবোৰৰ বেপাৰ আৰম্ভ হয় | ১৯৯৫ৰ শেষৰ ফালে ভাৰতৰ ভিতৰত এন এচ ই সৰ্ববৃহত ইকুইতি বজাৰ হ’ল | ই এখন বজাৰ বিচাৰিচিল | এন এচ ই য়ে অৰ্থনিতিবিদ ক্ৰমে ড. অজয় শ্বাহ আৰু ড. চুচান থমাচ(তেতিয়াৰ চেন্তাৰ ফৰ মনীতৰীং ইন্ডিয়ান ইকনমী প্ৰা: লি:-চি এম আই ই(ডব্লিউ ডব্লিউ ডব্লিউ.চি এম আই ই.ক’ম)আৰু এতিয়া ইন্দিৰা গান্ধী ইন্সতিটিউত অফ দেভেলপমেন্ত ৰিচাৰ্চ(আই জি আই দি আৰ-ডব্লিউ ডব্লিউ ডব্লিউ.আই জি আই দি আৰ .এক.ইন )ত লগ ধৰি সুচ্যাংক গঠনৰ নিয়মাৱলীৰ ভীত্তিত গৱেষনা কৰিবলৈ অনুৰুধ কৰিলে |এই কামত পুঁজি যোগান ধৰিছিল ইউ এচ এ আই ডি এফ আই আৰ ই প্ৰকল্প ই(ডব্লিউ ডব্লিউ ডব্লিউ.ইউ এস এ আই ডি .গভ)যিয়ে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিলৈ লৈ গ’ল |তেঁওলোকৰ কিছু গৱেষনা ইন্টাৰনেটৰ পৰা পাব www.igidr.ac.in/~ajayshah
আই আই এচ এল ক’ত থাকে?
১৯৯৮চনত এন এচ ই আৰু ক্ৰিসিল এ সুচ্যাংক প্ৰৱন্ধতাত গুৰুত্ব দিবলৈ এক যৌথ প্ৰচেস্তা হাতত লৈছিল | ইয়ে ক্ৰিছিল আৰু এন এচ ই সুচ্যাংক উন্নতিৰ প্ৰচেস্তাক সামগ্ৰিক ভাৱে অৰিহনা যোগালে | ই এক বিশ্ব্যব্যাপি নিতি য’ত এটা কোম্পানিয়ে সুচ্যাংকৰ গণনা আৰু চোৱা চিতা কৰে |
ষ্টেনদাৰ্চ & পুৱ’ৰ্চ কি আৰু কিয় সেই নাম এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আছে?
এচ&পি বিশ্বৰ সকলোতকৈ দৰকাৰী সুচ্যাংক, এচ&পি ৫০০ ৰ গৰাকী,যিয়ে পৃথিৱীৰ বৃহত সুচ্যাংক ন্যাসবোৰৰ আৰু অতি অৱসায় সুচ্যাংক ন্যাসৰ আধাৰ |
যেতিয়া এচ&পি বজাৰ সুচ্যাংকবোৰ চাবলৈ ভাৰতলৈ আহিছিল ই গুৰুত্ব আৰুপ কৰিছিল এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ বিপৰীতে বিকল্প সুচ্যাংকবোৰক | এতিয়া তেঁওলোক এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ পাছ্ত ৰৈ গ’ল | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ নামে তাকে প্ৰমান কৰে | ই এক বিষেশ অনুস্থান,য’ত এচ&পি পূৰ্বতে কেতিয়াও এটা বজাৰ সুচ্যাংক মিমাংসা কৰা নাছিল |
এচ&পি চি এন এক্স ত থকা "চি এন এক্স " এ কি বুজায়?
চি এন এক্স এ ক্ৰিচিল এন এস ই সুচ্যাংকবোৰক বুজায়| এন এচ ই আৰু চি এন এক্স এ সুচ্যাংকবোৰ সৰ্বাসাধাৰণ মাৰ্কা নিৰ্ধাৰন কৰে |সেয়ে, চি য়ে ক্ৰিসিল বুজায়,এন য়ে এন এচ ই,আৰু এক্স য়ে এক্সেইন্জ বা ইন্ডেক্স বুজায় | এচ&পি,ইউ এচ ত থকা নদাৰ্চ & পুৱ’ৰ্চ ফাইনেন্চিয়েল ইন্ফ’ৰ্মেশ্ব্ন চাৰ্ভিচেজৰ অন্তৰ্গত |
ইউ এছ ত ব্যৱহৃত এট বৃদ্ধি ষ্টকৰ গোট দেখোৱাবলৈ আমি কেতিয়াবা ’নিফ্টি ফিফ্টি’ নামে শব্দ শুনিবলৈ পাঁও I তাৰ কোনো সম্পৰ্ক আছে নে?
নহয়I ই সম্পূৰ্ণ কাকতালীয় I গৱেষনাৰ যোগেদি পোৱা গ’ল যে ,ভাৰতীয় ইকুইটি বজাৰত, ৫০টা নিৰ্বাচিত ষ্টকেৰে এটা সুবিধাজনক আকাৰৰ সুচ্যাংক পাব পাৰি I এদিন, এন এচ ই -৫০ৰ পৰা এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টিলৈ এটা বুদ্ধিয়ক জাঁপ মৰা হ’ল I
সতি সন্ততি
এচ&পি চি এন এক্স দেফতি কি?
এচ&পি চি এন এক্স দেফতি হৈছে এচ&পি নিফ্টি যি ডলাৰত গণনা কৰা হ্য়| যদি এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ২% ৰ ওপৰলৈ উঠে তাৰ অৰ্থ ষ্টক বজাৰত ২% ৰে উৰ্দ্ধগামী হয়, যি টকাত গণনা কৰা হ্য়|
এচ&পি চি এন এক্স ৫০০ কি?
এচ&পি চি এন এক্স ৫০০ হৈছে ভাৰতৰ প্ৰথম ভীত্তিৰ মূলধনী বজাৰ | ই বজাৰ মূলধনীকৰনৰ মুঠ ৮৩% এন এচ ই ৰ ওপৰত কৰা ৭৮% ৰ মুঠ লাভালাভ | ইয়াৰ কোম্পানীবোৰ ৭২ টি উদ্যোগত বিস্তৃত আৰু সকলোৰে সুচ্যাংক আছে,যি এচ&পি চি এন এক্স উদ্যোগ সুচ্যাংক | সুচ্যাংকত থকা উদ্যোগ ভৰ শক্তিশালী ভাৱে বজাৰত থকা উদ্যোগ ভৰক প্ৰতিফলিত কৰে |সেইয়ে এন এচ ই থকা ষ্টকৰ সকলোতে বেংকিং বিভাগৰ যদি ৫% আছে, তেন্তে সুচ্যাংকত ই ৫% প্ৰতিনিধীত্ব কৰিব |এচ&পি চি এন এক্স ৫০০ হৈছে বজাৰ মূলধনীকৰনৰ ভৰ্যোক্ত সূচী | ১৯৯৮ চনৰ কেলেন্ডাৰ বছৰৰ আধাৰ তাৰিখ,সূচাংক মানৰ আধাৰ হৈছে ১০০০ | সুচ্যাংক কোম্পানিবোৰ বাচি উলিউৱা হয়,তৰ ব্জাৰ মূলধনীকৰন, উদ্যোগ প্ৰতিনিধিত্ব,সুদ আৰু বিত্তিয় কামৰ আধাৰত|
চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ কি?
এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি হৈছে ভাৰতৰ বৃহত আৰু উচ্চ অৱসায় ষ্টকৰ দ্বাৰা গঠিত হোৱা এক ষ্টকৰ প্ৰথম স্থিতি | চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ হৈছে ভাৰতত থকা ৫০টা বৃহ্ত ,অৱসায় ষ্টকৰ দ্বাৰা গঠিত ষ্টক | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ৰ দৰে ই অৱসায় নহয়| তাৰ মানে যে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি থকা তথ্যৰ দৰে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ৰ তথ্য সত্য | গতিকে ভাৰতত থকা ১০০অতি অৱসায় ষ্টকবোৰ্গথন হ্য় এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ৰ দ্বাৰা গঠিত |এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি বৃহত,উচ্চ অৱসায় ফ্ৰন্তলাইন ব্লু চিপ্স | এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ত প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ দৰে চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ হৈছে দ্বিতীয় স্থিতিৰ ষ্টক | সত্যম কম্পিউটাৰ্চ ৰ দৰে ষ্টক যি বহু সময়ৰ বাবে চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ত অন্তৰ্ভুক্ত আছিল, অলপতে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি ত্যোগ হ’ল | সেয়েহে চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ক কুমলীয়া বৃদ্ধি ষ্টক বাচি উমনী দিঁওতাৰ দৰে চাব পাৰি | যিহেতো চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ত থকা ষ্টকবোৰ অৱসায়নৰ বাবে সৰকাই দিয়া হ্য় | প’ৰ্ত্ফ’লিয় হিছাপে সমগ্ৰ চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ কিনিব আৰু বেছিব পাৰি যাতে ২টা সূচাংক একলগ হ’ব নোৱাৰে |এটা ষ্টক এ সময়ত দুটা সূচাংক হৈ দেখা নিদিয়ে | গতিকে এচ&পি চি এন এক্স নিফ্টি আৰু চি এন এক্স নিফ্টি জুনীয়’ৰ ক একলগ কৰি ১০০ ষ্টকৰ সুচ্যাংক বা প’ৰ্টফলিয় গঠন কৰিব পাৰি |
চি এন এক্স মিদ কেপ কি?
ষ্টক বজাৰৰ মধ্যম মূলধনীৰ খণ্ড এটা আকৰ্ষনীয় বিনিয়োগ খণ্ড |চি এন এক্স মিদ কেপ সুচ্যাংকৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে বজাৰৰ বুজ লোৱা |চি এন এক্স মিদ কেপ সুচ্যাংক হৈছে বজাৰৰ মূলধনীকৰনৰ ভাৰযুক্ত সুচ্যাংক | ইয়াৰ সময় আধাৰ হৈছে ২০০৩ চনৰ কেলেণ্ডাৰ বছৰ আৰু মান ১০০০ | চি এন এক্স মিদ কেপ ত উদয়োগ বিভক্তি য়ে হৈছে বজাৰৰ মিদ কেপ ত হোৱা উদ্যোগ বিভক্তি | সূদ আৰু বিত্তীয় কামত সকলো কোম্পানী পৰীক্ষা কৰা হয় |
চি এন এক্স চেগমেন্ত ইনদাইচেজ কি?
ফলদায়ী বজাৰ গৱেষনাৰ বাবে,আই আই এস এল এ বজাৰক বহু ধৰনেৰেভাগ কৰিছে| তাৰে এটা মালিকীস্বত্ব ৰ লগত জড়িত|
চি এন এক্স এম এন চি কি - চি এন এক্স এম এন চি সূচীত ১৫টা তালিকাভূক্ত কৰা কোম্পানী থাকে য’ত ৫০% বিদেশী অংশীদাৰ থাকে আৰু/বা বিদেশী কোম্পানিটোত প্ৰৱন্ধতাৰ লেকাম থাকে | বজাৰ মূলধনীকৰনৰ সুচ্যাংক ৰ সময় আধাৰ ১৯৯৯ ৰ ডিচেম্বৰ,আৰুতাত ১০০০ ৰে যোগ কৰা হয় |সুচ্যাংকত থকা কোম্পানী হ’ব লাগিব বহু জাগতিক কোম্পানী যাক বাছনি কৰা হ্য় | তাৰ বেপাৰৰ মূল্য আৰু বিত্তীয় কামৰ ওপৰত মূলধনীকৰন বা উদ্যোগ গঠিত |
চি এন এক্স পি এচ ই সূচ্যাংক - ৰাজহুৱা খণ্ডৰ এন্টাৰপ্ৰাইজক উন্নতি কৰিবলৈ চৰকাৰে ১৯৯১ চনৰ পৰা ৰাজহুৱা খণ্ডৰ পৰা হাত আঁতৰাই নিছে | বিনিয়োগকাৰী,চলাওঁতা আৰু মধ্যস্থতাকাৰি ক সঠিক মাপদণ্ড দিয়া হ্য় যি বজাৰৰ এই কামত চকু দিয়ে| ইয়াৰ উপৰিও পি এস ই ৰ আগন্তুক খণ্ডক দৰৰ সঠিক আধাৰ নিৰূপন কৰে | আই আই এস এল এ ২০ পি এচ ই ষ্টকযুক্ত চি এন এক্স পি এস ই সুচ্যাংক গঠন কৰিছে | বজাৰৰ সময় আধাৰ হৈছে ১৯৯৪ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহ আৰু আধাৰ সুচ্যাংক হৈছে ১০০০ |বেপাৰ আৰু মূলধনীকৰনত উচ্চ খাপৰ কোম্পানীৰহে সুচ্যাংক ত থাকিব পাৰে |
চি এন এক্স আই টি চেক্টৰ সূচ্যাংক কি?
ভাৰতত তথ্য আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ দ্ৰুত সম্প্ৰসাৰণৰ লগে লগে বিনিয়োগকাৰী সকল, মধ্যস্থতাকাৰী আৰু চলাঁওতাক এটা সঠিক মাপকাঠী দিয়াৰ প্ৰয়োজন | এই সূচীত,প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ কাম যেনে চফ্ট্ৱেৰ ৰ নিৰ্মাণ,হাৰ্ডৱেৰ নিৰ্মাণ ,বিক্ৰী আৰু চোৱা চিতা কৰা| বজাৰ মূলধনীকৰণত সুচ্যাংকৰ আধাৰ সময় ১৯৯৫ চনৰ ডিচেম্বৰ আৰু আধাৰ মান ১০০০ |
উৎস:
শেহতীয়া উন্নীতকৰণ: : 6/21/2020
প্ৰাণ চঞ্চল অৰ্থনীতিৰ আশাত সূচক বাঢ়িছে